Gepubliceerd op 17-02-2021

Samuel hartlib

betekenis & definitie

utopistisch maatschappijhervormer, geb. in het begin der 17de eeuw te Elbing; hij kwam omstreeks 1628 in Engeland, werkte hier in den handel, en bestudeerde in zijn vrije uren de vraagstukken van den dag. Een geestdriftig bewonderaar van Comenius, gaf hij in 1637 Conatum Comenianorum Proeludia en in 1639 Comenii Pansophiae Prodromus et Dedactica Dissertatio in het licht.

In 1641 verscheen zijn Relation of that which hath been lately attempt to procure Ecclesiastical Peace among Protestants, alsmede A Description of Macaria, behelzende zijn denkbeelden betreffende de inrichting van een model-maatschappij. Gedurende den burgeroorlog besteedde hij zijn geheele vermogen aan landbouwkundige proefnemingen, waarvoor hij van Cromwell een pensioen ontving, dat onder de restauratie onmiddellijk werd ingetrokken. H. stierf omstreeks 1662. Van zijn overige geschriften moeten vermeld: Considerations tending to England’s Reformation in Church and State (1647), Vindication of Mr. John Durie (1650), Twissés Douhting Conscience Resolved (1652), A true and, ready way to learn the Patin Tongue (1654), The Reformed Commonwealth of Bees, and the Reformed Virginan Silkworm (1655), The Complete Husbandman (1659). In 1661 werd op zijn aandrang de pedagoog Comenius uitgenoodigd naar Londen te komen, om bij onderwijszaken van raad te dienen en behulpzaam te zijn bij het oprichten van een hoogere school in de hoofdstad, in den geest van zijn opvoedkundig stelsel.

< >