gr. opschrift. Bij de Grieken oorspronkelijk een opschrift in versmaat op een gewijd geschenk, grafteeken, kunstwerk, enz., om den beschouwer het doel, de beteekenis als anderszins van het betreffende voorwerp te doen kennen, meestal met vermelding van den schenker en vervaardiger. De eischen, aan zoodanig E. gesteld, waren eenvoudigheid, kortheid en zinrijkheid. Reeds de oudere dichters Archilolochus, Sappho, enz. hebben hun krachten aan deze dichtsoort beproefd ; de eigenlijke vader van het E. is Simonides van Ceos; diens epigrammen, grootendeels voor de gedenkteekens der gesneuvelden in de perzische oorlogen vervaardigd, zijn volmaakte modellen van dichterlijk opschrift, uitmuntend zoowel door puntige gedachte als grootsche eenvoudigheid. Het epigram diende echter niet alleen als opschrift voor bestaande voorwerpen, maar men verzon ook dergelijke opschriften, b v. voor de graven van dichters en wijsgeeren en voor beroemde kunstwerken, of men koos belangrijke toestanden des openbaren levens, om onder een treffend beeld daarvan een algemeene grondwaarheid te doen uitkomen. Zoo werd het epigram in een puntdicht of een gelegenheidsgedicht herschapen. Deze laatste soort van epigrammen werden het meest door de Alexandrijnen beoefend, in een tijd waarin de grieksche poëzie hare kracht voor grootere voortbrengselen verloren had. Evenwel openbaarde de poëtische zin der Grieken in deze kleine gedichten nog steeds veel smaak en fijngevoeligheid, veelzijdigheid en bedrevenheid. De stof was gewoonlijk ontleend aan het gebied van letteren en kunst of uit het bijzondere leven. Deze door de Alexandrijnen beoefende dichtsoort werd in ’t vervolg tot in het romeinsch en byzantijnsch tijdvak, wel is waar meestal met weinig geest, maar gewoonlijk toch niet zonder gelukkig gevolg voortgezet.
De voor het epigram meest passende versmaat is het distichon; soms werden echter ook andere maten gebruikt. Bij de Romeinen ontwikkelde het E. zich voornamelijk in de richting der satire; hoofdvertegenwoordiger was bij deze Martial. Ook bij de romaansche volken was het E., vooral in de middeleeuwen een wapen van den spot; in de ital. literatuur ging het gaandeweg in het madrigaal en in het sonet over.
