Waterplas met vele eilanden in de prov. N -Brabant en Z.-Holland; tot 18 Nov. 1421 (Tweede Sint-Elizabethsvloed) maakte het bekken van den B. deel uit van het landschap Grooten Zuid-Hollandschen waard; de genoemde vloed liet dezen waterplas achter, na 100.000 slachtoffers te hebben gemaakt, en een 72-tal dorpen te hebben verzwolgen; 38 van deze dorpen werden herbouwd; de 34 volgenden verdwenen geheel: benoorden de Maas: Dordsmonde, de Mijl, Ledekerke, Poelwijk, Alloysen, Tolloysen, Wey, Annekerke, Wolfbrantskerke, Cruyskerke, Merwede, Hardewerd, Crayestéin, Giessenmonde, Houweningen, Werken, Alrnstein, Eemde, Eemskerk en Almsvoet; bezuiden de Maas: Wienmonde, Aartswaard, Twintighoeven, Achthoeven, Weede, Wieldrecht, Teysselinkskerke, Almonde, Dubbelmonde, Datmour, Hoekenesse, Standhaze en Kloosteroord; alleen van Aarnoutsbergen heeft men de juiste plaats niet kunnen bepalen.
De geheele plas, met inbegrip van de ingepolderde gedeelten, platen en eilanden, beslaat een oppervlakte van bijna 200 km2.; tusschen de droogliggende gedeelten bevinden zich allerlei plassen en kreeken, waarvan er een door de kunst in een rivierachtigen waterloop, de Nieuwe Merwede geheeten, is herschapen, De eilanden, die meest allen zeer vruchtbaar zijn, behooren tot de Zuid-Holl. gemeenten Dordrecht, Dubbeldam en Sliedrecht, en tot de N.-Brab. gemeenten Werkendam, de Werken, Dussen en Made. De voornaamste dezer eilanden, platen en ingepolderde stukken land zijn:onder Werkendam: de Welgelegenpolder, het Waardje, de Draaier, de Dertien-Morgen, de Middelwaard, de Noord, de Beverhart, de Guldenwaard, de Kalverwaard, de Groeningwaard, de Eierwaard, het Donderzand, de Dooiemanswaard, de Mariapolder, de Vogelenzang, de Kroon, de Muggewaard, de Kievitswaard, de Pannekoek, de Spieringplaat, de Jantjesplaat, de Ruitersplaat;
onder de Werken: de Borcharenplaat, de Grienden, de Havermansgrienden, de Prikpolder, Weerenstein of Joachimsveld;
onder Dussen: de Oude-Dooiemanswaard, de Steenen-Muur of Nieuwe-Dooiemanswaard (ten deele), de Spiering- of Bloemplaat, de Nelis-Maanenwaard, de Middelwaard-van-Bink (ten deele), de Bruinhoeksche-Waard, de Kijfhoek, de Spits, het Pauluszand, het Jannezand, enz.;
onder Made: het Prins-Jannezand, de Oranjepolder, de Stee-van-Kloosteroord, de Steenplaat, de Noordplaat-van-de-Steur, de Moordplaat, de Beneden-Dood of Bloemplaat, de GrooteTurfzak, de Groote-Felixpolder, de KleineTurfzak, de Lepelaar, de Plomp, het Middelste Jannezand, het Benedenste-Jannezand, de St.-Jansplaat, de Hofmanplaat, de Oudeplaat, de Kimmen, de Heenplaat, de Gijster, de Jeneverplaat, de Toontjesplaat, de Spreeuwenhoek, de Hangmat, de Riet-Gijster. Moken Holleken, de Amerplaat, de Amerpolder, de Biesgors-van-den-Amer, de Kruisvlaai, de Keizersdijk, de Elft, de Honderd-en-dertig; de Groeneplaat, de Noorderplaat, Maltha, de Petrusplaat, de Vischplaat, de Catharinaplaat, de Lager-Hof, de Kleine-Hof, de Hoogehof, de Deeneplaat, de Vischplaat, de Koekoek, de Bol, enz.;
onder Dordrecht: de Schrampolder, de Polder-van-Wijngaarden, de Staart, de Merwedepolder, de Oost-Merwedepolder, de Sionpolder, het Grensblok, de Groote-Rug, de Kleine-Rug, de Smaker, de Honderd-Morgen en eenige kleineren;
onder Dubbeldam: de Tongplaat, de Zwaneplaat, de Midden-Elsplaat,. de Noorder-Elsplaat, de Zuid-Springer, de Midden-Springer, de Noord-Springer, de Zwarte-Hoek, enz.,
onder Sliedrecht: Kraaienstein, de Ronduit, de Kikvorsch- of Otterplaat, de Zuilespolder, de Helpolder, de Stededijk, Korten-Lang-Ambacht, enz.
