Socialbesitas is het verschijnsel dat jongeren continu bezig zijn met informatie afkomstig van sociale media, het is een verslaving aan het gebruik van deze media. De term is bedacht door verslavingsdeskundige Herm Kisjes en journaliste Mayke Calis, die samen het boek “Socialbesitas. Sociale media: van vertier tot verslaving” schreven.
Het woord ‘socialbesitas’ is een samenvoeging van de woorden ‘social’ en ‘obesitas’. De betekenis van socialbesitas komt hiermee neer op een online vraatzucht, naar informatie via sociale media. De term heeft betrekking op jongeren van 12 tot en met 28 jaar, die continu de druk voelen om altijd en overal met vrienden in contact te staan via sociale media. Facebook is hierbij het populairst, maar ook WhatsApp wordt flink benut; jongeren sturen zo’n 68 tot wel 400 berichtjes per dag.
In het boek van Kisjes en Calis, dat in oktober 2013 verscheen, wordt beschreven welke negatieve gevolgen socialbesitas met zich meebrengt. Uit hun interviews met vijfhonderd jongeren en honderd ouders blijkt onder andere dat jongeren bang zijn om iets te missen (FOMO, ‘fear of missing out’) en daarom continu in de weer zijn met nieuwe berichten. Zo vertelt een 12-jarig meisje dat ze elke ochtend alles op Facebook leest wat ze de afgelopen nacht gemist heeft. Door de overvloed aan prikkels in de hersenen kunnen concentratieproblemen ontstaan, vermoeidheid, sombere gevoelens en gevoelens van irritatie. Sommige jongeren geven ook aan het ‘phantom vibration syndrome’ te ervaren; de telefoon voelen trillen terwijl dit niet zo is.
Of er echt sprake is van verslaving, hangt af van de mate waarin iemands persoonlijk leven eronder lijdt. Zo’n 6% van de ondervraagde jongeren ervaart het eigen gedrag als problematisch; zij zijn gestrest zonder internet en vinden het lastig om te stoppen. Vooral jongeren met een laag zelfbeeld zijn gevoelig voor een verslaving aan sociale media.
