In het Middelnederlands betekende weemoed: toorn, boze stemming, maar ook: diepe smart. Tegenwoordig verstaat men onder weemoed: een zachttreurige gemoedsstemming en waarschijnlijk heeft die betekenisverandering plaatsgevonden onder invloed van het Duitse Wehmut, dat oorspronkelijk ook: toorn betekende, maar al in de 17e eeuw: droefheid.
Het woord weemoed is gevormd uit wee en moed. Wee is de klacht, de uitroep van smart, het Latijnse vae van vae victis: Wee de overwonnenen. Wee komt ook voor in wenen, weeklagen en zelfs in weinig dat vroeger: ongelukkig betekende. Moed, Duits Mut, Engels mood, Zweeds mod is hetzelfde als gemoed dus: innerlijke beweging, stemming, geest en vele verwante betekenissen. Weemoed is dus: smartelijke stemming. Het vrijwel synonieme weedom komt voor in Jacques Perks gedicht Iris. Het is dichterlijk en verouderd.
