emphyseem, de toestand, waarin het interstitieei bindweefsel van een orgaan door lucht of gassen is opgezet; zonder nadere aanduiding wordt long-emphysema bedoeld. Dit bestaat in overmatige rekking van de longblaasjes (volumen pulmonis auctum) en scheuring van hun wanden, waardoor grote ruimten ontstaan (E. b u Iiósum).
Syn. Vanishing lung (Eng., verdwijnende long). Het emphyseem is substantieel (essentieel, vesiculair, idiopathisch), ontstaat dan door aangeboren of verkregen zwakte van de elastische vezelen (ouderdom, slepende bronchitis, veelvuldige sterke inspanning bij de uitademing) en is dan over de gehele long verspreid; óf het is vicariërend (secundair) d.i. in de plaats tredend, nl. als door hetvervallen van de ademhalingswerkzaamheid van een deel der long andere delen te sterk worden in beslag genomen. Ook kan E. ontstaan door verwonding of rotting (gangraena); in beide laatste gevallen dringt lucht in het interstitiële weefsel (interstitieei E.). E. capitis, ophoping van lucht tussen het beenvlies van de schedel en de weke delen bij verwonding van lucht bevattende beenderen (zeefbeen, tepelbeen, voorhoofdsbeen, enz.). E. subcutaneum, huidemphyseem, ontstaande doordat lucht onder de huid dringt ten gevolge van abnormale samenhang tussen de luchtwegen of de endeldarm met het celweefsel der huid; bijv. na steekwonden, die tot in de long doorgedrongen zijn, of na te hevig persen bij barende vrouwen.
E. vaginae, vgl. Colpohyperplasia cystica.
