Verklarend woordenboek Nederlands-Indië

Pieter Johannes Veth (2003)

Gepubliceerd op 15-08-2017

sits

betekenis & definitie

sits [bont katoen]. Sits werd vroeger en juister chits geschreven, de eerste letter toch van het oorspronkelijke woord is de tja of tsja van de Hindoestaanse, Perzische, Javaanse en Maleise alfabetten, die in vele Europese talen door ch wordt vervangen. Daarom heet ook het sits in het Frans chite, in het Engels chintz of chints. Vroeger was bij ons ook dezelfde transcriptie in zwang, zoals blijkt uit de bekende naam Cheribon. Chits komt nog voor in Cannemans Dissertatio de Batavorum Mercatura Levantica, p. 20, waar wij lezen: ‘Per Caravanas Halebum etiam mittebantur species [pannorum] levigatae Persicae ex Ispahan et Tebriz, quae Malaico nomine tchit, vulgo chits, vocantur’ [Via karavanen van de Halebes werden ook gladgemaakte Perzische stalen [van lappen] uit Ispahan en Tebriz gezonden, die in het Maleis tchit, gewoner chits heten]. Hier is de Maleise naam, die echter ook wel tjita (Javaans tjitô) luidt, correct opgegeven, maar uit het bijgevoegde bericht blijkt dat het niet nodig is aan te nemen dat wij die naam het eerst van de Maleiers ontvangen hebben. De gebloemde katoenen stof die wij sits noemen, werd oorspronkelijk in Hindoestan geweven en geverfd of gedrukt, en niet enkel over de Indische Archipel, maar ook over Perzië en de Levant tot ons gebracht; en ook de Perzische naam luidde tsjit of tjit. Dat behalve het echte Indische sits of Indienne vele Europese namaaksels onder dezelfde naam in de handel komen, is bekend.

< >