Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 27-11-2024

AUTOMATISCHE VERSTERKINGSREGELING

betekenis & definitie

(Fr.: réglage automatique de l’amplification; Du.: automatische Verstärkungsreglung), afk.: AVR, of automatische volumeregeling, automatische sterkteregeling: ASR (Eng.: automatic volume control: AVC, automatic gain control: AGC), inrichting die tot doel heeft bij elektronische versterkersystemen een nagenoeg constant uitgangssignaal te verkrijgen bij een ingangssignaal dat zeer sterk in grootte kan variëren.

Dergelijke schakelingen worden o.a. toegepast in radio- en televisieontvangers, radarontvangers en telefonieversterkers.Bij radio-ontvangst hangt de grootte van het ingangssignaal af van de sterkte van de te ontvangen zender, de afstand en de atmosferische omstandigheden; het kan variëren van enkele microvolts tot enkele tienden volts. Zonder automatische versterkingsregeling zouden nabijgelegen en sterke zenders met grote geluidssterkte ontvangen worden, terwijl veraf gelegen en zwakke zenders vrijwel niet hoorbaar zouden zijn. Ook de door fading veroorzaakte variaties in de geluidssterkte kunnen door AVR aanzienlijk worden gereduceerd. Bovendien voorkomt AVR bij grote ingangssignalen oversturing van de hoogfrequent- en middenfrequentversterker. Vervormde weergave en kruismodulatie worden zodoende vermeden. Door gelijkrichten van het uitgangssignaal ontstaat een gelijkspanning die een maat is voor de grootte van dit uitgangssignaal.

Deze gelijkspanning dient, eventueel na versterking, als regelspanning voor regelbare versterkertrappen om de versterking bij toenemende signaalsterkte te verminderen. De regeling dient zo snel te zijn dat de gevolgen van snelle fading zo goed mogelijk geëlimineerd worden, anderzijds niet zo snel dat de dynamiek van het geluid of de lage frequenties van de amplitudemodulaties worden verzwakt.

Bij televisieontvangers die geschikt zijn voor ontvangst van signalen met negatieve modulatie (zie Televisie) is de grootte van de synchronisatiepulsen een maat voor de sterkte van het ontvangen signaal, dat dan ook alleen gemeten wordt gedurende de

perioden dat een synchronisatiepuls aanwezig is. Een andere methode is het meten van het signaal tijdens de achterstoep, waarvan het niveau overeenkomt met het zwartniveau; AVR zorgt dan voor een constant houden van het zwartniveau en voor een automatische contrastregeling bij ontvangst van verschillende zenders.

Bij telefonieversterkers heeft de automatische sterkteregeling tot doel de geluidssterkte in de telefoon zo goed mogelijk constant te houden, onafhankelijk van de verzwakking in de kabels en onafhankelijk hoe luid er gesproken wordt. De regeling moet hier dus sneller uitgevoerd worden dan bij radio-ontvangers.

< >