Technische encyclopedie

Winkler Prins (1975)

Gepubliceerd op 15-01-2025

AMPÈRE

betekenis & definitie

(Fr.: ampère; Du.: Ampere; Eng.: ampere), symbool A, sinds 1954 in het Internationale stelsen van eenheden (SI) de grondeenheid van elektrische stroom, genoemd naar de Franse fysicus A.M. Ampère, en gedefinieerd als de constante elektrische stroom die, wanneer hij geleid wordt door twee evenwijdige, rechtlijnige en oneindig lange geleiders met een relatieve permeabiliteit μr = 1 van te verwaarlozen cirkelvormige doorsnede, welke geplaatst zijn in het luchtledige op een onderlinge afstand van 1 meter, tussen deze twee geleiders over elke meter lengte een kracht veroorzaakt gelijk aan 0,000 000 2 newton (2 x 10−7 N = 2 x 10−7 kg m s−2).

Deze definitie van de absolute ampère, in 1946 door het Internationale Bureau voor Maten en Gewichten (CIPM) opgesteld, is identiek met de betrekking:

μ0 = 4𝜋 ⋅ 10−7 (kg m)/s²A² = 4𝜋 ⋅ 10−7 N/A² = 4𝜋 ⋅ 10−7 H/m

Aldus is de eenheid ampère gekoppeld aan de permeabiliteit van het vacuüm μ0 ; tevens zijn zo alle elektrische eenheden gekoppeld aan de mechanische eenheden.

In 1881 werd de ampère vastgesteld als 0,1 deel van de elektromagnetische eenheid van elektrische stroom in het centimetergram-seconde(cgs)-stelsel, nl. de abampère ofwel biot (symbool: Bi), gedefinieerd op hetzelfde principe van de aantrekkende werking van stroomvoerende geleiders.

De ampère hangt samen met de andere elektrische eenheden: 1 ampère is nl. de elektrische stroom die bij een elektrische spanning van 1 volt (symbool: V) door een weerstand van 1 ohm (symbool: Ω) gaat; in formule:

1 A = 1V/1 Ω

en verplaatst daarbij in 1 seconde een lading van 1 coulomb (symbool: C): 1 coulomb = 1 ampèreseconde; in formule: 1 C = 1 A s, ofwel:

1 A = 1 C/s

In 1908 werd de internationale ampère gedefinieerd als de constante stroom die uit een verdunde oplossing van zilvernitraat 1,118 mg zilver per seconde neerslaat. Volgens de nieuwste metingen (1971) bestaat tussen de internationale en absolute ampère het volgende verband: 1 Aint = 0,999 85 A. In de praktijk van de elektrochemie is deze internationale ampère nog steeds in gebruik.

< >