Synoniem van kruis

kruis - symbool dat minimaal bestaat uit twee lijnstukken die elkaar loodrecht snijden of samen een T vormen. Een liggend kruis heeft de vorm van een X. In een wapenschild heet een liggend kruis een sautoir. Een sint-andreas-kruis, andreaskruis, sint-andrieskruis of andrieskruis staat als waarschuwingsteken bij overwegen op een verticale paal. Ook het Bourgondisch kruis of knoestig kruis heeft een X-vorm, maar de vier armen zijn hier met 'knoesten' bedekt. Een staand kruis met 'haken' noemt men een swastika of hakenkruis. Sint-antoniuskruisen, antoniuskruisen, taukruisen of krulkruisen hebben de vorm van een T. Bij een Latijns kruis is de horizontale balk korter dan de verticale. Hogere geestelijken dragen een Latijns kruis van edelmetaal, dat relieken van martelaren bevat: dit heet een borstkruis, bisschopskruis, pectoraalkruis of pectorale. Het dubbelkruis of Lotharings kruis heeft twee horizontale balken, waarvan de bovenste de kortste is. De horizontale en verticale armen van het Griekse kruis zijn even lang; het heeft de vorm van een plusteken.

Zie: symbool.

Zie: maalteken.

kruis - zelfstandig naamwoord

1. twee lijnen of balken die loodrecht op elkaar staan en elkaar snijden
♢ Christus is aan het kruis gestorven
1. een kruis slaan
[met de rechterhand een kruis in de lucht tekenen]
2. het Rode Kruis
[vereniging die slachtoffers van rampen en oorlogen helpt]
3. iemand het heilige kruis nageven
[opgelucht zijn dat hij vertrekt]
4. kruis of munt gooien
[een muntstuk laten vallen en de beslissing laten afhangen van de kant die boven komt]
2. een zware belasting of een groot probleem
♢ dat zijn kinderen niet willen deugen is een groot kruis
3. plaats waar de benen bij elkaar komen
♢ zijn broek is bij het kruis uitgescheurd
1. hij voelde zich in zijn kruis getast
[heel erg beledigd]
4. teken dat aangeeft dat een noot een halve toon hoger wordt
♢ in dit muziekstuk staan veel kruisen en mollen
5. kant van een munt waar de afbeelding van de koningin staat
♢ met het gooien van kruis of munt begonnen ze de wedstrijd

Zelfstandig naamwoord: kruis
het kruis
de kruisen
het kruisje

Synoniemen
beproeving