Zijn stand ophouden
Zich niet ‘verlagen' tot een mindere standIets in stand houden
iets zorgvuldig voor het nageslacht bewarenBoven zijn stand leven
Meer geld uitgeven dan men zich kan veroorlovenIets tot stand brengen
Niet hetzelfde als: iets tot staan brengen, hoewel beide zegswijzen dezelfde afleiding hebben. Het is een typisch voorbeeld van woordvormingOp de eerste stand wonen
In een deftige buurt, een buurt van de deftige stand wonen. ‘Stand’ slaat hier op: de plaats waar (op) men maatschappelijk staat. Vandaar: eerste (deftige) stand, middenstand, mindere (arbeidende) sta...Lees meer
Ieder mens heeft zijn wolf stand
Ieder mens heeft zijn gebrekSchon stand im Nebelkleid die Eiche
Ein aufgetürmter Riese daSchon stand im Nebelkleid die Eiche
Wo Finsternis aus dem GestraucheSchon stand im Nebelkleid die Eiche
Mit hundert schwarzen Augen sahAls een standbeeld staan
Roerloos, onbeweeglijk staanEen bekrompen standpunt innemen
‘Bekrompen’ is een vdw. van ww. ‘bekrimpen’, dat op zijn beurt gevormd is van: ‘krimpen’, samentrekken, verminderen, vernauwen. Een ‘bekrompen standpunt’ moet dus zijn: een samengetrokken standpunt, e...Lees meer
Een druk standje
‘Standje’ is eigenlijk de concretisering van het deelwoord ‘staand' (eigenlijk van het preteritum: stond) van: staan. Dus eigenlijk de wijze van: staan, derhalve een fysieke houding. Hier ligt ook de ...Lees meer
Een standje slikken
Iemand een standje geven (verkopen, schoppen)Een standje slikken
(Een) standje(s) uitdelenEen standje slikken
De bedoeling is: omtrent iedere stand groeperen zich ‘weerstanden'. Zo ook hier: rondom elke stand verzamelen zich mensen, andere standen, die zijn grenzen bepalen. Wanneer iemand zich op de een of an...Lees meer
Iemand een standje bakken
Iemand iets onaangenaams berokkenenVoor zijn standje vechten
De betekenis hiervan is verwant aan die van: een klein standje is een groot gemak. Ze wil in het algemeen zeggen: opkomen voor zijn persoonlijke belangenIn hac re omni pede standum est
In deze zaak moet men vast op beide benen staanIn hac re omni pede standum est
Vgl.: Met beide benen op de grond staanVoor zijn eigen standje vechten
Voor zijn eigen zaak vechtenZijn standje verloopt nog niet
Het gaat hem nog goedZo standvastig als een weerhaan op de kerktoren
Derhalve: buitengewoon onstandvastigMen moet met sabelen door ’s vyants standertvaenen
En heirspits breeckende den wegh ter eere banenEen klein standje is een groot gemak
Als men een berisping heeft gehad, is men er doorgaans weer voor een tijd vanafEen klein standje is een groot gemak
Wanneer ‘standje' hier gebezigd wordt in de materiële begrenzing van iemands persoonlijke werkzaamheid, is de betekenis - dus ook de herkomst - van deze zegswijze niet ver te zoeken. Ze wil dan dus ze...Lees meer