lont ruiken

de politie rook lont: de politie kreeg vermoedens wie de dader was.

Wildbraad ruiken

Iets aangenaams of onaangenaams reeds van verre aan zien komen

Lont ruiken

Onraad bespeuren
Onraad vermoeden, de lucht van iets krijgen
Daar een aangestoken lont steeds een brandlucht verspreidt, verraadt ze zich tegenover iemand die zich in de nabijheid bevindt en wie het niet bekend is, dat men ze ontstoken heeft. Hij is dan misschien nog in de gelegenheid, de lont te doven of zich uit de voeten te maken. Overdrachtelijk wil de uitdrukking zeggen: bemerken dat men ertussen genomen wordt of dat er iets verdachts op til is. Dit spreekwoord dateert uit het jaar 1572, toen men Bossu, na de inneming van Den Briel, te Rotterdam binnenliet op voorwaarde, dat de Spanjaarden, bij niet meer dan 25 tegelijk, ‘met doove lonten’ zouden doortrekken. Alzo ‘rook men geen lont’. Maar de trouweloze handelwijze der Spanjaarden stelde de Rotterdammers al spoedig in staat ‘lont te ruiken’. Men gebruikte toen nog geen vuurstenen op snaphaan of musket, maar stak, zoals nog lang daarna het grof geschut, met brandende lont het kruit op de pan aan. Dat kon dan op verre afstand geroken worden, waardoor onverhoedse aanvallen vaak niet mogelijk waren

De stal ruiken

Gezegd van een paard dat op de terugweg is en harder gaat lopen, naar mate het weet dichter bij zijn stal te zijn. Overdrachtelijk gekscherend gezegd, wanneer men zijn huis weer nadert

Naar de bok ruiken

Wellustig zijn

Iemand een poepje laten ruiken

Iemand versteld doen staan

Dat kan ik toch niet ruiken ?

Verontwaardigde opmerking wanneer men een standje krijgt voor iets dat men niet weten kon

Hij wil zijn zweet niet ruiken

Hij is lui

Hij mag zijn zweet niet ruiken

Hij houdt niet van werken

De heulbloem tussen de rozen ruiken

Onraad vermoeden, iets verdachts bespeuren

Wie een neus heeft kan ruiken

De schuldige voelt zelf wel, dat men hem bedoelt

Zijn eigen zweet niet kunnen ruiken

Gezegd van een aartsluiaard, die niet graag zó hard werkt, dat hij ervan begint te zweten

Hij zal er niet aan ruiken

Hij zal het niet krijgen

Een uur in de wind ruiken (stinken)

Dermate een lucht afgeven, dat men ze ver in de omtrek kan ruiken. Vgl. Huygens (2, 161)

Als dat ei breekt, zal het stinken (ruiken)

Wordt gezegd van een zaak die door en door corrupt is

Aalmoezen die naar de hand ruiken, verliezen hun kracht

Wanneer de gever een bijbedoeling heeft, wordt zijn gift minder waardevol

Hij kan (of: mag) zijn eigen zweet niet ruiken

Hij heeft een hekel aan hard werken

Zijn reuk is zó fijn, dat hij de zonden kan ruiken

Hij is overdreven vroom