Spreekwoorden 'klaar'

Klaar anker hebben

Een ‘klaar anker’ is een door touw of ketting goed gevat anker. De uitdrukking bezigt men ten opzichte van iemand wiens zaken goed gaan

van zessen klaar

die jongen is van zessen klaar: hij is erg flink, hij weet van aanpakken, hij is erg handig.

Kant en klaar

Helemaal gereed

Kant en klaar zijn

Volgens sommigen is ‘kant’ hier een afkorting voor ‘aan de kant’, hetgeen uit het verband van de uitdrukking valt op te maken. De volledige uitdrukking zou dan moeten luiden: Alles aan de kant hebben en (dus) klaar zijn. Als bij zovele uitdrukkingen strijdt ook hier de oorspronkelijke betekenis met het dagelijks spraakgebruik, omdat men ze veelal bezigt in de zin van: ik lever dit werk niet af vóór het kant en klaar is, waarbij ‘kant’ een (overbodige) versterking van ‘klaar’ is. Anderen daarentegen menen, dat ‘kant’ hier de betekenis heeft van: fris, krachtig. Vgl. Asschenberg: ‘Dat ’s waar - zei Maartje - hij (haar zoon) is kant en heeft een overgroot verstand’. In deze zin zou de uitdrukking dus betekenen: fris (netjes) en klaar zijn. Weer anderen willen ‘kant’ afgeleid zien van een oud ww. ‘kanten’, de kanten wegnemen, afschuren; vandaar kon ‘kant’ ook de betekenis aannemen van ‘netjes’, welke betekenis het enigszins verloor in deze uitdrukking, waarin het synoniem is met klaar

Klaar is Kees!

Alles is voor elkaar

Klaar is Kees

‘Kees' zou hier dial. zijn voor ‘kaas', en de uitdrukking die dan aan het kaasmakersbedrijf zou zijn ontleend, zou moeten luiden: klaar is de kees (kaas). Men gebruikt de uitdrukking wanneer men met de een of andere bezigheid gereed is. Daar de spraakmakende gemeente overigens talrijke uitdrukkingen heeft waarin persoonsnamen voorkomen (brave Hendrik, hele Piet, houten Klaas e.d.) is het niet onmogelijk, dat toch de eigennaam in deze uitdrukking is bedoeld

Van zessen klaar zijn

Flink zijn; niet gauw verlegen zitten
‘Zessen’ schijnt te doelen op paarden, welker vier poten (benen) en twee ogen in orde zijn. Vgl. Rusting, Volgeest. werken/‘Paarden die van zessen schoon en klaar zijn'. Een Fri. spreekwoord, nl.: ‘Op vieren beslagen zijn’, heeft dezelfde betekenis doch ziet alleen op de vier poten. De uitdrukking betekent: flink, bekwaam, ferm, voor zijn taak berekend zijn. Vgl. het volgend couplet uit een liedje van J. P. Heye

Hij is van zessen klaar

Hij weet van aanpakken
Hij is goed voorbereid of toegerust; hij weet op alles te antwoorden

Direct klaar staan voor iemand

Voor iedereen klaar staan
‘Klaar' gereed, ten dienste staan; behulpzaam zijn

Hij heeft klaar anker

Zijn zaken gaan goed

Zo klaar als de dag

‘Klaar’ staat hier voor: helder, duidelijk (vgl.: klare wijn schenken) . Derhalve: er is niet de geringste onduidelijkheid, onzekerheid aanwezig, de zaak is volkomen duidelijk

Gescheurde klokken luiden niet klaar

Wanneer de overtuiging niet oprecht is, kan men er niet oprecht over spreken
Uit onreine beginselen kunnen geen goede daden voortvloeien
Uit onzuivere beginselen kunnen geen zuivere daden komen

zo klaar als een klontje

het probleem is me nu na uitleg zo klaar als een klontje: ik begrijp het nu helemaal.

Zo klaar als een klontje

Betekent hetzelfde als de voorgaande uitdrukking. Het ‘klontje' zal hier wel weer een uitvinding van het speelse vernuft der spraakmakende gemeente zijn

De lucht is daar niet klaar

Het is daar niet pluis, niet veilig

De baan is schoon (of: klaar)

De gelegenheid is gunstig, de kans is te wagen

Gauw met zijn antwoord klaar staan

Niet verlegen zijn om een antwoord; niet lang over een antwoord nadenken, doch daardoor meestal ‘ernaast’ zijn

Dat is zo klaar als een klontje

Dat is volkomen duidelijk

Men vindt geen padden in klaar water

Slechte mensen houden zich niet op in goed gezelschap

Op klaarlichte dag

‘Klaar’ heeft hier de betekenis van ‘helder’. Dus op helderlichte dag. Meestal bezigt men de uitdrukking bij het plegen van een roof (of iets van dien aard) midden op de dag, in het volle daglicht