Het heilige der heiligen
Gekscherend gezegd voor een kamer, die bijzonder in ere wordt gehouden. Het was de naam voor het tweede vertrek van de tempel, door een zwaar tapijt van het Heilige gescheiden en beschouwd als de woon...Lees meer
Iemand het heilig kruis nageven
Zich verheugen als iemand vertrektBij het heilige graf waken
Vergeefse moeite doenBij het heilige graf waken
Vergeefse moeite doen. Zoals de Romeinse soldaten deden, die als wachters bij Jezus graf waren geplaatst, maar insliepen en bij het ontwaken zagen dat het graf ledig was (Matth. 27:66)Iemand het heilige kruis nageven
Aan het teken des kruises werd grote macht toegeschreven. Vandaar deze uitdrukking, die men bezigt wanneer iemand ons verlaat die we liever nooit terugzien, hem zijn afscheid geven met de stille wens ...Lees meer
Iemand het heilige kruis achterna geven
Iemand verwensen; hopen, dat hij niet zal terugkomenGeef het heilige de honden niet
Ontleend aan Matth. 7 : 6, welke tekst luidt: ‘Geef het heilige de honden niet, noch werp uw paarlen voor de zwijnen; opdat zij niet te eniger tijd dezelve met hun voeten treden, en zich omkerende, u ...Lees meer
Ergens zijn heil zoeken
Ergens zijn toevlucht zoekenErgens geen heil in zien
Ergens geen hoge verwachtingen van hebbenErgens geen heil in zien
‘Heil’ is een substantief van dezelfde stam als: heel. Het heeft de betekenis gekregen van: voordeel, gunstig werkend (vgl.: heilzaam). Letterlijk wil de uitdrukking dus zeggen: ergens geen voordeel i...Lees meer
Zijn heil ergens anders zoeken
Zijn voordeel ergens anders zoekenZijn heil in de vlucht zoeken
‘Heil’ staat hier voor: redding. Derhalve: zijn redding in de vlucht zoeken, vluchten uit lijfsbehoudZijn heil in de vlucht zoeken
Zijn voordeel, redding in de vlucht zoekenHet einde kroont het werk
De gelukkige voltooiing van een werk is er de grootste eer vanHet einde kroont het werk
Als een werk eenmaal voltooid is, heeft men er de meeste voldoening vanHet einde kroont het werk
Men moet daarom in alle dingen op het einde letten, steeds het doel voor ogen houdenHet einde kroont het werk
Eind goed - al goed. Vertaling van Ovidius, Heroides (II, 85): ‘Finis coronat opus'. Vgl. De Brune (183)Het goud verlicht het hart
Het bezit van geld neemt de zorgen wegHet staat op het getouw
Het is in bewerkingHet is op het nippertje
De zaak lijdt geen uitstel; het is juist op ’t laatste ogenblikHet daghet in het oosten
‘Daghet’, van Mnl.: daghen, dagen, opdagen, voor den dag komen. Waarschijnlijk is deze uitdrukking ontleend aan het Mnl. lied van die naam uit het Antwerpsch liedboeck, dat aldus aanvangtHet daghet in het Oosten
het lichtet overalHet daghet in het Oosten
hoe luttel weet mijn liefkenHet daghet in het Oosten
och! waer ic henen salHet daghet in het Oosten
Och, warent al myn vriendenHet daghet in het Oosten
dat myn vianden synHet daghet in het Oosten
ic voerdu uiten landeHet daghet in het Oosten
myn lief, myn minnekyn!Het eind van het lied
Zo is het met de geschiedenis afgelopen. Het woord ‘lied' is hier niet zonder betekenis. Alle vermeldenswaardige gebeurtenissen bracht men vroeger in poëtische vorm en verbreidde ze zo als lied. Vgl. ...Lees meer