Iets bedisselen
‘Dissel’, timmermansgereedschap. Vgl. Oudaen, Tooneelp. 29: ‘Blok bij blok bedisselt door de beytels’. ‘Bedisselen’, iets met de dissel bewerken, glad maken, alle oneffenheden wegnemen. Iets in orde b...Lees meer
Lees meer
Iets aandikken
Letterlijk: dikker maken. Overdrevener voorstellenIets aanschieten
In nacht- of huisgewaad zijnde, een voor de hand liggend kledingstuk grijpen en aantrekken, om bezoekers te woord te staan of de straat op te gaan. De schielijkheid, waarmede dit aantrekken geschiedt,...Lees meer
Iets aanstippen
Letterlijk: iets even met de vinger aanraken; iets even aanroeren, terloops met een enkel woord vermeldenIets afketsen
‘Ketsen’: terugspringen, een dial. vorm voor ‘kaatsen’. Derhalve : iets terugkaatsen, iets weigeren. Vgl. het ketsen van een kogel tegen een stuk metaalIets afneuzen
Letterlijk: met de neus er bovenop liggen. De uitdrukking wil dan ook zeggen: iets goed bekijken en in zich opnemen, met de bedoeling veelal om het na te doenIets afroffelen
‘Roffelen’: bewerken met de schaaf, die gebruikt wordt om het ruwste van het hout af te schaven. Dit is overgebracht op het slaan op de trom. Dit laatste ligt aan deze uitdrukking ten grondslag. Ze wi...Lees meer
Iets afwimpelen
‘Wimpel’ is de lange, smalle vaan, hangende in de top van scheepsmasten of in combinatie met een vlag aan een vlaggestok. In bovenaangehaalde uitdrukking heeft ‘wimpel’ evenwel meer de betekenis van ‘...Lees meer
Iets bewerkstelligen
Het woord is van Mnl.: werkstellig (vgl. ook: werkdadig), dat reeds in de 18de eeuw voorkomt, volgens sommigen reeds in een Du. etymologisch woordenboek van 1677. De betekenis is: iets uitvoeren, iets...Lees meer
Iets bewimpelen
‘Wimpel’ staat hier in de betekenis van: doek, sluier. Vandaar dat men met de uitdrukking letterlijk bedoelt: iets met een doek of sluier bedekken. Wil men niet dat een zaak om de een of andere reden ...Lees meer
Iets bewimpelen
Iemand ‘onbewimpeld de waarheid (zijn mening) zeggen' bedoelt derhalve het tegengestelde, nl. een bepaalde zaak in het volle daglicht stellen, er geen doekjes om winden. Het woord ‘wimpel’ is van Fra....Lees meer
Iets opzouten
Het beeld is uiteraard ontleend aan het conserveren in pekel van levensmiddelen (vis, vlees, groenten e.d.). ‘Conserveren’ wil zeggen: bewaren. Ook onder ‘opzouten’ verstaat men dus: bewaren (voor lat...Lees meer
Iets overbrieven
Hetzelfde als: iets verklikken, verraden, doorgeven aan iemand die er misbruik van kan maken. ‘Overbrieven’ slaat op het schriftelijk doorgeven van geheimen, doch veelal is de betekenis van het woord ...Lees meer
Iets oppeuzelen
‘Peuzelen’ van Odu.: pöseln, Du.: pusseln. Verdere oorsprong onbekend. Men bedoelt ermee: iets lekker opetenIets prijsgeven
Ook hier is ‘prijs’ een verbastering van Fra.: prise (zie 7603.). In de krijgskunde betekent de uitdrukking: een stad of landstreek overgeven aan de vijand; in het algemeen verstaat men eronder: ergen...Lees meer
Iets rondbazuinen
Ontleend aan het blaasinstrument de bazuin. Men bedoelt met de uitdrukking: iets overal vertellen, aan ieder die het wel of niet horen wil. Over het algemeen slaat het meer op dingen die eigenlijk ver...Lees meer
Iets teweegbrengen
‘Teweegbrengen’ betekent oorspronkelijk: op de weg brengen. Vandaar bij overdracht in het algemeen voor: te voorschijn brengen, veroorzaken, maken e.d. Even goed als men nu: een indruk op iemand 'maak...Lees meer
Iets uitbazuinen
Op luidruchtige wijze iets kenbaar maken. De zegswijze slaat meer op het rondvertellen van belangwekkende dingenIets uitbroeden
Letterlijk slaat dit uiteraard op het uitbroeden van eieren. Overdrachtelijk voor: iets uitdenken, bedenken. Veelal in ongunstige zin gebezigd. ‘Een plan uitbroeden’Iets uitvissen
‘Uitvissen' is vermoedelijk een verbastering van: uitvorsen, d.i. nauwkeurig onderzoeken, iets aan een nauwgezette studie onderwerpen. De uitdrukking wil in het algemeen zeggen: ergens zien achter te ...Lees meer
Iets uitvorsen
'Vorsen' is ontstaan uit een oud woord voor: vragen, verlangen, verzoeken. Derhalve: zolang navragen, tot de zaak duidelijk, opgehelderd is. De studentenuitdrukking 'vossen' voor: studeren, houdt er v...Lees meer
