Sportymologie

De oorsprong van sporten en sporttermen door Jonah Kahn

Gepubliceerd op 27-06-2019

Squash

betekenis & definitie

Er zijn weinig sporten die kunnen bogen op een geschiedenis zo bijzonder als die van squash. Ontstaan tussen – en tegen – gevangenismuren, in zijn huidige vorm gegoten door een paar praktische scholieren. Daar hoort een verhaal bij.

In de 18de eeuw, en mogelijk al eerder, werd in twee Londense gevangenissen (King’s Bench en Fleet) een spel gespeeld dat veel weg had van squash. De gedetineerden –hoofdzakelijk debiteuren die vast bleven zitten tot ze hun schuld hadden afgelost – vermaakten zich onder andere door met tennisrackets een bal tegen de muur te slaan. Muren waren er in elk geval genoeg. Het geïmproviseerde spel dat zo ontstond, werd simpelweg rackets genoemd.

Waarschijnlijk onder invloed van vrijgekomen debiteuren raakte het spel rond 1800 ook buiten de gevangenismuren in zwang. De meeste activiteit vond plaats rond herbergen, die speciale banen lieten bouwen. Het duurde niet lang voordat ook de scholen het spel oppikten. De eerste die dat deed, was Harrow, een jongensschool nabij Londen. De eerste winnaar van Wimbledon in 1877, Spencer Gore, was een voormalige student van Harrow, waar hij rackets speelde.

Een exact jaartal is niet bekend, maar ergens rond 1830 werd zowel de sport als het woord squash geboren. Op een goeie dag waren een aantal leerlingen van Harrow aan het wachten op hun beurt om rackets te spelen. De school had echter maar één baan. Dus, om de tijd te doden, verkaste het groepje naar een aangrenzende, kleinere zaal om alvast een balletje te kunnen slaan. Veel kwam daar niet van terecht, want in de beperkte ruimte hadden de scholieren nauwelijks tijd om te reageren op de terugspringende bal. De harde rubberen bal die bij rackets werd gebruikt, was met andere woorden veel te ‘levendig’.

Dit bracht één van de jongens op het idee om er een gaatje in te prikken. De ‘lekke’ bal die overbleef, werd bij contact met de muur als het ware geplet, platgedrukt. Of, op z’n Engels: squashed.

Nu de vaart uit de bal was gehaald, kon er ook prima in kleinere ruimtes worden gespeeld. Sterker nog, met de tragere bal werd er een groter beroep gedaan op de vaardigheden van de spelers, die niet meer simpelweg konden wachten tot de terugspringende bal bij hen kwam, zoals bij rackets. Dit droeg er ongetwijfeld toe bij dat de nieuwe sport – aanvankelijk squash rackets genaamd – zijn voorganger al snel voorbijstreefde in populariteit. Rackets wordt overigens nog steeds gespeeld, zij het op zeer bescheiden schaal. Squash heeft het, met wereldwijd circa 20 miljoen beoefenaars, sinds de lekgeprikte bal van Harrow een stuk beter gedaan.