Consequentialisme is een stroming in de ethiek die stelt dat de juistheid van handelingen moet worden vastgesteld op basis van de gevolgen van deze handelingen. Consequentialisme wordt daarom ook wel gevolgenethiek genoemd. Handelingen die leiden tot een bepaald (gewenst) resultaat zijn hierin moreel juist.
In de filosofie kenmerkt men zogenaamde ethische theorieën, waarin men probeert te formuleren wat moreel juist handelen is. Bij sommige van deze theorieën kijkt men naar de uitkomsten en de doelen van bepaalde handelingen. Wanneer de juistheid van handelingen wordt gebaseerd op de uitkomst ervan, spreekt men van consequentialisme.
Een van de bekendste consequentialistische theorieën is het utilisme of utilitarisme. Deze theorie stelt dat de juistheid van handelingen afhangt van het totale geluk dat men er mee creëert. Wat een moreel juiste handeling is, hangt dus af van het geluk dat men met deze handeling tot stand brengt. Bijvoorbeeld, het geven van kleingeld aan een dakloze is moreel juist, aangezien het bijdraagt aan het totale geluk. Kleingeld is voor veel mensen van onderschikt belang, maar een dakloze brengt het juist wat geluk. Op deze manier biedt het utilisme een duidelijke richtwijze om te achterhalen wat moreel juiste handelingen zijn.
Een kritiekpunt op consequentialistische theorieën, en met name het utilisme, is dat het te berekenend is. Stel dat een grote groep mensen heel erg gelukkig wordt als een klein groep mensen hun slaven zijn, en dat hiermee het hoogst mogelijke totale geluk tot stand komt. Dan zou slavernij volgens sommige interpreteringen van het utilisme moreel juist zijn. Hoewel dit een vrij extreem voorbeeld is van het consequentialisme, laat het wel zien op welke manier bepaalde handelingen als moreel juist kunnen worden gezien, terwijl men over het algemeen van mening is dat deze handelingen verre van moreel juist zijn.
