Een SWOT-analyse is een, vaak bedrijfskundig, model waarmee men de sterke en de zwakke punten uitzet ten opzichte van kansen en bedreigingen. In het Engels staat SWOT dan ook voor Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats, wat vrij vertaald sterkte punten, zwakke punten, kansen en bedreigingen betekend.
Een SWOT-analyse is bedoelt om overzichtelijk een weergave te geven van een huidige situatie alsmede een basis te vormen voor een uit te stippelen strategie. Sterke en zwakke punten komen vanuit de organisatie zelf, en worden daarom aangeduid als interne factoren. Kansen en bedreigingen komen van buitenaf en worden daarom aangeduid als externe factoren. Bij een SWOT-analyse worden al deze factoren systematisch geanalyseerd om vervolgens doelen te stellen waarvan men denkt dat ze kansrijk zijn. Een SWOT-analyse kan allerlei doeleinden hebben en door verschillende personen of organisaties worden gebruikt. Een bedrijf kan bijvoorbeeld op basis van een SWOT-analyse een marketingplan opstellen, maar men kan ook een SWOT-analyse gebruiken om te reflecteren op zichzelf, bijvoorbeeld voor een sollicitatiegesprek.
Nadat men bij een SWOT-analyse de sterke punten, zwakke punten, kansen en bedreigingen heeft uitgeschreven, is de volgende stap het uitzetten van een strategie op basis hiervan. Hierbij kijkt men naar de vier relaties die ontstaan na het uiteenzetten van deze factoren, namelijk kansen-sterke punten, kansen-zwakke punten, bedreiging-sterke punten en bedreiging-zwakke punten. Bij elk van deze verhoudingen kan men een verschillende strategie ontwikkelen. Wanneer er sprake is van zowel een sterk punt als een kans, dient men te proberen beide uit te buiten. Wanneer er sprake is van zowel een zwak punt als een bedreiging, dient men het zwakke punt te versterken om de bedreiging af te weren.
