Een atelier is een werkplaats, meestal die van een beeldend kunstenaar. Een specifieke voorwaarde van een atelier waarin geschilderd wordt, is dat het daglicht constant is.
Daarom heeft een atelier gebruikelijk een raam op het noorden zodat er geen zonlicht binnenvalt.Soms wordt de benaming atelier ook gebruikt voor een ruimte waar werken van een kunstenaar worden tentoongesteld of worden verkocht door de kunstenaar. Een atelier moet aan bepaalde eisen voldoen, wanneer het moet dienen als een geschikte werkruimte voor een kunstenaar. Er mag geen zonlicht binnenkomen omdat er daardoor sterke slagschaduwen ontstaan. Hierdoor ontstaan vervolgens grote verschillen in intensiteit en de kleurentemperatuur. Ook verandert de hoek waar de lichtinval vandaan komt voortdurend.
De term atelierramen heeft dan ook betrekking op hoge ramen die op het noorden gelegen zijn. Een andere eis is dat een atelier een hoog plafond heeft, omdat de atelierezels soms wel drie meter hoog zijn.
Een atelier moet dus groot zijn en er moet veel daglicht beschikbaar zijn. Oude schoollokalen en fabriekshallen fungeren daarom vaak als atelier. Over het algemeen is het voor kunstenaars niet gemakkelijk om een goed atelier te vinden. Meestal zijn de ruimtes te duur. Sommige grote gemeenten proberen dit probleem te verhelpen door speciale atelierwoningen te bouwen.
In Amsterdam is een ‘broedplaatsenbeleid’ ingesteld. Hiermee wil de gemeente het aanbod voor betaalbare werkruimtes voor kunstenaars vergroten. In Gelderland is SLAK actief. Dit is Stichting Leniging Ateliernood Kunstenaars. De stichting zorgt ervoor dat gebouwen die anders leeg staan tijdelijk aan kunstenaars worden verhuurd en zij is erg betrokken bij nieuwbouwprojecten.
