1 een - kan de was doen,destijds werd de Hol- landsche waschmachineaangeprezen omdat die ‘zoo licht werkt dat een kind haar in beweging kan brengen’. Vandaar dat de uitdr. nu gebruikt wordt m.b.t. een eenvoudig werk; iets dat zo gemakkelijk gaat dat zelfs een kind het kan doen. Cliché-uitdr. Vermeld door de meeste spreekwoordenboeken.
Starten deed je door aan een touwtje te trekken en op een knopje te drukken. En je regelde de snelheid door dat dingetje langs de sextant te laten draaien. Dat was alles. Een kind kon de was doen. (Piet Bakker: Logboek van de Gratias, 1963)
Het was erg eenvoudig. Een kind kon de was doen. (Remco Campert: Liefdes Schijnbewegingen, 1975)
Tevens hangt erboven in het voorhalletje eenTV- camera van een gesloten circuit om ongemerkt het doen en laten van de portier en binnenkomers gade te slaan via een monitor. En voor de rest kan een kind de was doen. (Ben Borgart: Blauwe nachten, 1978)
‘Dat zien we nu eens,’ zei Olga. ‘Zo doen jullie dat dus!’ ‘Een kind kan de was doen.’ (Harry Mulisch: Hoogste tijd, 1985)
Met de kanten van een vork kun je snijden en als er een bord soep voor je staat - je hebt twee handen, pak het bord en drink het leeg. Een kind kan de was doen. (Jan Cremer e.a.: De liefdes van Jan Cremer, 1988)
... nee knul, waarom de zaak zo hardnekkig van de verkeerde kant bekijken? Luister! Een kind kan de was doen. (Gerrit de Zeeuw: Zwarte Lucht, 1989) Voor zesduizend piek all-in en dan ook echt all-in, een mooi automatisch ijzertje waar een kind de was mee kan doen... (Gregor Frenkel Frank: Patsers en prolurken, 1991)
2. een - krijgen van iets,ergens stevig van balen; ergens doodziek van worden. Soldatenslang, vermeld door Salleveldt 1980. In Indonesië kent men de variant een anak krijgen van iets (Lanakis Maleis voor ‘kind’).
3. geen - hekken aan iets/iemand,geen moeite met iets of iemand hebben. Informele uitdr.
De bruid had geen kind aan ’m. (Willem van Iependaal: Kluivenduikers Doedeldans, 1937)
Jé, we zullen vanavond geen kind aan hem hebben ... (K. Norel: Engelandvaarders, 1972)
Maar aan de andere kant kennie uren bij de kachel liggen slapen, dan heb je geen kind aan ’m. (Jos Brink: Stukje voor stukje, 1985)
Zo makkelijk als de volleybalsters van het Nederlands team het gisteravond hadden tijdens het internationale toernooi van Slagharen zullen ze het
de komende tijd vermoedelijk niet meer krijgen. Het keurkorps van bondscoach Peter Murphy, dat een loodzwaar voorbereidingsprogramma op het Europese kampioenschap te wachten staat, had geen kind aan Joegoslavië. (De Volkskrant, 20/04/91)
4. ik ben van -s af aan op de wereld,mij moetje niets proberen wijs te maken. Vermeld door Endt en Frerichs.
5. ik mageen - krijgen als het nietwaar is,schertsende zegswijze.
6. -je in de kolenbak,slanguitdr. voor ‘alles in orde’. Vgl. alles kits (onder de rits).
Hier wil ik nog even vermelden dat ‘kat in het bakkie’ ongeveer hetzelfde betekent als ‘fluitje van een cent’. Wat ‘kindje in de kolenbak’ betreft, dat betekent: ‘alles is in orde’ en maakt deel uit van een langere zegswijze: ‘Alles kits, kachel in bed, kindje in de kolenbak’. Een lezeres schrijft, dat haar vader kleermaker-thuiswerker was. Na het avondeten placht hij te zeggen: ‘Alles kits, kachel in bed, kindje in de kolenbak. Vader gaat nog een uurtje naaien.’ (Karei van het Reve, in: Het Parool, 31/08/91)
7. krijg een - meteen koperen kop,zie krijgeen koperen kind (dan ken je je rotpoetsen).
kinderhemd: het leven is als een kort en bescheten, motto van de pessimist; eigenlijk een oude soldatenwijsheid. Ook in het Duits: dasLeben istwie ein Kinderhemd, kurz and beschis- sen.Sinds het begin van de 20ste eeuw.
