kreet die de Griekse wiskundige en denker Archimedes volgens de overlevering geslaakt zou hebben in zijn bad. Hij zocht naar een manier om het gehalte aan goud in de gouden krans van koning Hiëro 11 te berekenen. Toen hij een keer in bad stapte en het water over de rand zag stromen, begreep hij door onderdompeling het volume van de krans te kunnen bepalen en daarmee het soortelijk gewicht, dat hij kon vergelijken met dat van puur goud.
In euforie rende hij naakt, ‘Eureka, eureka’ roepend, naar huis. Ten onrechte heet dit de ontdekking van de hydrostatische Wet van Archimedes. De anekdote is van dubieuze aard. De vroegste bron dateert van meer dan 175 j aar na Archimedes’ dood. Bovendien was het verband tussen volume en waterverplaatsing Aristoteles (384 - 322 v.C.) al bekend! De kreet, die zoveel betekent als ‘ik heb het gevonden!’ (eigenlijk heurekaen afgeleid van het Griekse werkwoord heuriskein‘vinden’), wordt tegenwoordig vaak schertsend gebruikt wanneer men een belangrijke ontdekking heeft gedaan. (Met dank aan Jaap Engelsman.)
Iemand van de knappe koppen moet op een onbewaakt moment het begrip ‘Olympic Games’ opgeboerd hebben, waarna de andere denk-tankers elkaar aankeken en breed begonnen te lachen. Eureka. (Nieuwe Revu, 24/07/96)
