Oosthoek Encyclopedie

Oosthoek (1985)

Gepubliceerd op 09-03-2021

Zuid-amerika

betekenis & definitie

Werelddeel op het westelijk halfrond, tussen de Atlantische en de Grote Oceaan, ten zuiden van de landengte van Panama.

LITTERATUUR. De voornaamste schrijvers van de ‘nieuwe Zuidamerikaanse roman’ zijn in Paraguay: Augusto Roa Bastos; in Peru: José Maria Arguedas en Mario Vargas Llosa; in Argentinië: Manuel Puig, Ernesto Sabato en Julio Cortazar; in Uruguay; Juan Carlos Onetti; in Chili: José Donoso; in Colombia: Gabriel Garcfa Marquez. Na hen is er in de jaren zeventig een nieuwe generatie auteurs naar voren gekomen, met schrijvers als de Peruanen Manuel Scorza en Bryce Etchenique, de Venezolanen Adriano Gonzales León en Salvador Garmendia, de Chileen Antonio Skarmeta, om er slechts enkelen te noemen. Zij staan echter nog steeds in de schaduw van hun grote voorgangers.

De politieke ontwikkelingen van de laatste twintig jaar hebben ook de litteratuur en de schrijvers niet onberoerd gelaten. Vanaf het midden van de jaren zestig hebben harde militaire dictaturen vele landen van Zuid-Amerika in ware concentratiekampen veranderd. En ook de schrijvers hebben de repressie gevoeld: gevangenschap, ballingschap en soms ook de dood (Rodolfo Walsh en Haroldo Conti, om slechts enkele Argentijnen te noemen) waren hun lot. Deze ontwikkelingen hebben ook een hausse veroorzaakt in een litterair genre dat Zuid-Amerika altijd al gekend heeft, maar dat door de toegenomen repressie een grote vlucht heeft genomen. Het is de getuigenis- of reportagelitteratuur, een genre dat zich uitstekend leent voor de weergave van de bittere collektieve ervaringen van het leven onder een militaire dictatuur. Het zijn vaak heel persoonlijke ervaringen, soms van schrijvers (Rodolfo Walsh in Operatie bloedbad, Eduardo Galenao in Dagen en nachten van

oorlog en liefde), soms van mensen uit het volk (Domitila uit Bolivië, Huillca uit Peru), maar doordat die ervaringen door talloze mensen zijn meegemaakt, zijn deze boeken vaak aangrijpende tijdsdocumenten. [drs. K. Wellinga].