Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 19-01-2019

Wormen

betekenis & definitie

Wormen - Vermes, een klasse der Ongewervelde dieren, welke echter niet goed te omschrijven is. Het type vormen de ringwormen, maar veelal worden er ook toe gerekend de platwormen en andere groepen, b.v. de armpootigen, hoewel al deze dieren noch met de ringwormen, noch onderling overeenkomst in bouw vertoonen. Dieren, van welke de bouw duister was, werden vroeger bij de w. ondergebracht, waardoor deze wel talrijk in verscheidenheid, maar niet meer te definieeren werden. Het beste is den naam alleen te gebruiken voor die dieren, welke den echten geringden wormvorm vertoonen, dus de ringwormen ; de namen plat„wormen” en draad,,wormen” hebben echter burgerrecht verkregen.

Overigens wordt het woord „worm” ook gebruikt voor dieren, die in het geheel niets met de klasse te maken hebben, b.v. hazelworm, rupsen (zie APPELBLADROLLER). Bijgaande plaat geeft een aantal afbeeldingen der verschillende w. (men zie bij de verschillende dieren) en een aantal vormen, die tot de w. gerekend worden; de figuren 1, 2, 3, 5, 8 en 9 zijn draadwormen, 4, 6 en 10 platwormen, 7 een borstelworm. Fig. 6 is de afbeelding van den vieroog (Tetrastemma obscurum), behoorende tot de z.g. snoerwormen (Nemertina), die verwant zijn met de platwormen, maar zich van deze onderscheiden o. a. door een min of meer wormvormige gedaante en het bezit van een anale opening ; zeedieren, die een groote lengte kunnen bereiken (meer dan 1 M.); de vieroog daarentegen wordt niet langer dan 2—3 c.M.; leeft in de Europeesche zeeën tusschen waterplanten, ook in de Noordzee. Een zeer merkwaardig dier is het dubbeldier (Diplozoon paradoxum), behoorende tot de zuigwormen (fig. 10). Het bestaat uit twee dieren, die zich met elkander tot een dubbeldier verèenigen ; ieder hunner vat met den buikzuignap een knobbel op den rug van het andere, waarna zij samengroeien. Het dubbeldier leeft op de kieuwen van verschillende karperachtige visschen.