Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 03-01-2019

Hailey

betekenis & definitie

Hailey - (Edmund), Engelsch sterrekundige, geb. 1656 te Haggerston bij Londen; hij maakte op 20-j. leeftijd een reis naar St. Helena, om de sterren van het Zuidelijk halfrond waar te nemen. De vrucht dier reis was zijn Catalogus stellarum australium (Lond. 1679). Op een in 1682 ondernomen reis naar Frankrijk ontdekte hij de naar hem genoemde komeet (zie het volgende art.) Van 1698 tot 1700 maakte hij zeereizen tot ver op het Z. halfrond, ten einde de declinatie der magneetnaald te bepalen.

In 1703 werd hij hoogleeraar in de wiskunde te Oxford en in 1720 Astronomer Royal (Dir. der Sterrewacht te Greenwich) als opvolger van Flamsteed. Hij overl. in 1742 te Greenwich. H. heeft op velerlei gebied voortreffelijke diensten aan de sterrekunde bewezen. Reeds in 1718 wees hij op de eigenbeweging* van sommige vaste sterren. Hij berekende volgens de voorschriften van Newton de baan van 24 kometen.

Hij maakte, ten behoeve van de lengtebepaling* op zee, veel werk van de theorie der maansbeweging*, welker saeculaire versnelling hij ontdekte, die thans nog een puzzle voor de theoretische sterrekunde is. Ook vestigde hij de aandacht der astronomen op den overgang van Venus over de zon, die in. 1761 zou plaats hebben, en toonde aan, hoe door het waarnemen van dit verschijnsel op verschillende plaatsen der aarde de parallaxis* der zon kon bepaald worden. Voornaamste werk: de Tabulae astronomicae, die na zijn dood verschenen (Londen 1749). H. construeerde in 1693 de eerste wetenschappelijke sterftetafel met behulp van de aanteekeningen van Kaspar Neumann* over de sterfte onder de bevolking van Breslau van 1687 tot 1693. De betrokken verhandeling komt voor in de Philosophical Transactions van 1693.

< >