Gietvorm - de vorm, waarin men het vloeibare metaal giet, ten einde na verharding het gewenschte gietstuk te verkrijgen. Men onderscheidt de open vormen, waar het vloeibare metaal van boven met gietlepels kan worden ingegoten, en de kastvormen, die rondom in de z.g. gietkasten zijn opgesloten en waaraan zich slechts een of meer gietgaten bevinden, waardoor de specie naar binnen wordt gegoten. De open vormen worden op den bodem der gieterij in vormzand aangelegd. Deze zijn echter slechts voor zeer eenvoudige gietstukken geschikt.
Meestal heeft men de gesloten g. noodig en bij ingewikkelde gietstukken kunnen deze kastvormen ook zeer samengesteld worden, soms uit meerdere gietkasten boven of naast elkaar en soms met kernen, ter uitsparing en dergelijke voorzieningen. Bij de constructie der kastvormen heeft men op twee hoofdzaken te letten, n.l. op een onbelemmerde en vlugge toevloeiïng van het gesmolten metaal en op een voldoende gelegenheid voor het uittreden van de lucht, die zich in den vorm bevindt en de zich daarin ontwikkelende gassen. De vormen voor de ijzergieterij kunnen gemaakt worden van zand, leem, een mengsel van deze beide ofwel van ijzer. IJzeren vormen worden alleen voor speciale doeleinden gebruikt, n.l. voor hardgietwerk of voor ordinaire massaartikelen. Vormen van zand, z.g. vormzand, zijn het meest gebruikelijk. Het zand moet zooveel ontledingen samenhang bezitten, dat het in den gemodelleerden vorm blijft, overigens zoo droog en poreus, dat de zich ontwikkelende gassen ook in geringe mate zijdelings kunnen ontwijken De gietkasten zijn gegoten ijzeren ramen, waarin de zandvormen gemaakt worden.
Ze bestaan uit een onderstuk en een bovenstuk, die zuiver passend op elkaar bevestigd worden. Grootere gietkasten bestaan uit meerdere stukken, die aan elkaar bevestigd worden. Het maken van den vorm in het vormzand geschiedt gewoonlijk met behulp van een model, dat meestal van hout is en in hoofdzaak den vorm heeft van het te maken gietstuk. Het wordt in het vormzand gedrukt, hetzij half in elk der twee helften van een gietkast, hetzij geheel in den open g. Nadat het model weggenomen is, wordt de vorm bijgewerkt en met een fijn houtskool- of cokespoeder bestrooid om het aanhechten van het metaal te voorkomen. In g. bestaat verder nog een groote verscheidenheid; zoo heeft men b.v. voor gegoten ijzeren pijpen verticaal staand g. met een kern en voor wagonwielen g., die van ijzer met een middenvorm in zand.
