Gemengde rechtbanken - In sommige niet-Europeesche landen hebben de Westersche mogendheden zich de rechtspraak over hare onderdanen aldaar bedongen of afgedwongen; zie CAPITULATIES en CONSULAIRE RECHTSPRAAK. Naarmate die landen zich ontwikkelden is dit daar echter meer en meer als een inbreuk op hunne souvereiniteit gevoeld. Vandaar dat Turkije en Egypte hebben weten te bereiken, dat althans een deel dier rechtspraak Werd opgedragen aan gem. rechtbanken, samengesteld deels uit onderdanen van genoemde landen, deels uit buitenlanders. Voor Turkije zie CAPITULATIES.
In Egypte werden pogingen om tot zulke rechtbanken te komen sinds 1867 gedaan door den khedive Ismaël. De onderhandelingen leidden in 1875 tot de totstandkoming van een „Règlement d’organisation judiciaire pour les procès mixtes en Egypte”. In Febr. 1876 traden de gem. r. in werking, voor rechtspraak in eerste instantie bevinden zich deze rechtb. te Alexandrië, Cairo en Manurah (vroeger in Ismailia), in eerstgenoemde plaats bevindt zich tevens een hof van appèl. Deze rechtbanken zijn zoowel met burgerlijke Is met strafrechtspraak belast. Zij spreken recht volgens daarvoor speciaal vastgestelde wetboeken, zes in aantal.
Ook ons land is tot deze regeling toegetreden. Voor wijziging in bedoelde wetboeken en bovengenoemd reglement is dus ook toestemming van ons land noodig. De wet van 6 Dec. 1898, Stb. 254, machtigt den Koning daarbij naar goedvinden te handelen, De gem. r. werden voorloopig voor slechts vijf jaren ingesteld, welke termijn echter telkens is verlengd. Zie voor de laatste verlenging K B. van 21 Mrt. 1919, Stb. 126.
