Formaldehyde - het eenvoudigste aldehyde met de formule H2C=0, dat in 1868 door A.W. Hofman werd ontdekt en in de laatste kwart eeuw zeer uitgebreide toepassing heeft gevonden. F. wordt bereid door damp van methylalkohol (houtgeest) met lucht gemengd over verhit koper te leiden of over verhitte poreuze stoffen, zooals houtskool, grafiet, pijpaarde, enz. Uit kooldioxyde met waterstof in tegenwoordigheid van platina of palladium ontstaat eveneens f. Men neemt op ’t voetspoor van v. Bayer tegenwoordig aan, dat f. het eerste assimilatie-product van de groene planten zou zijn, hetwelk echter onmiddellijk door de plant in andere stoffen (suikers) wordt omgezet. Bij gewone temperatuur is f. gasvormig; bij sterke afkoeling gaat het over in een bij — 21° kokende vloeistof, die gemakkelijk door polymerisatie in een vaste stof van de samenstelling (CH20)3 overgaat: het trimethyleenoxyde of trioxymethyleen.
Het f.-gas lost gemakkelijk in water op. De ongeveer 40 % oplossing is onder den naam van formaline of formol bekend; zij bevat gewoonlijk vrij groote hoeveelheden methylalkohol en heeft een zeer stekenden reuk. Met lijm, gelatine, eiwitstoffen, leder geeft f. harde, onoplosbare verbindingen. Daarop berust ook de antiseptische en desinfecteerende werking van f.-oplossingen. — De technische toepassingen zijn zeer menigvuldig. De grootste hoeveelheden worden tegenwoordig verbruikt bij de synthese van tal van organische kleurstoffen en geneesmiddelen, en bij de bereiding van bakeliet en verwante stoffen (uit phenolen met f. en alkali) en van galaliet (behandelen van caseïne met de dampen van f.) Verder vindt f.toepassing als looimiddel voor de zeemleerlooierij (zie LEDER), als desinfectiemiddel, en in het medicinaal gebruik. De productie en het verbruik zijn in de laatste jaren enorm gestegen.
