Chronologie is de leer der tijdmeting en der tijdaanduiding. Tijdmeting is een zuiver astronomische wetenschap; zij wordt beheerscht door astronomische gegevens (zonnebaan en jaar, maanbaan en maand, asbeweging der aarde en dag). Naast die zuiver „astronomische” chronologie, staat de historische, die niets anders is dan kennis van de chronologische systemen, die in den loop der tijden in gebruik geweest zijn. Zij is hulpwetenschap van de geschiedenis, daar historische gebeurtenissen meestal worden geordend volgens chronologische principes. — De belangstelling voor hist. chron. kwam uit de praktijk voort.
Om ME’sche dateeringen te kunnen oplossen, om onvolledige dateeringen uit die en andere tijden te kunnen aanvullen, moest men den kalender en het kalendersysteem kennen. Vandaar dat deze wetenschap opkomt met de Diplomatiek* of oorkondenleer. De oudste historisch-chronologische werken zijn: Pilgram, Calendarium chronologicum, Weenen 1781; L’Art de vérifier les dates, 3e ed., Parijs 1783 — 1787. Voor de meeste practische kwesties is H. Grotefend, Taschenbuch der Zeitrechnung, 4e Aufl., Hannover 1915, voldoende. Zuiver astr. chron. kan aan de geschiedenis soms zeer belangrijke gegevens verstrekken, als het geldt gebeurtenissen, die met astr. verschijnselen samenvielen (b.v. een veldslag en een zonsverduistering).
Over astron. c. zie L. Ideler, Handbuch der mathematischen und technischen Chronologie (2 Bde. Berlin 1825); Th. Oppolzer, Canon der Finsternisse (Wien 1887); F. K. Ginzel, Handbuch der mathem. und techn. Chronol. (3 Bde, Lpzg. 1906 —’14); W. F. Wislicenus, Astronomische Chronologie. (Lpzg. 1895); zie TIJDREKENING.
