Oosthoek encyclopedie

Oosthoek's Uitgevers Mij. N.V (1916-1925)

Gepubliceerd op 15-11-2018

Catechu

betekenis & definitie

Catechu - ook wel cachou, Eng. cutch, een plantenextract, waarvan twee soorten in den handel voorkomen: 1) bruine C., Pegu C., Bombay C., C. nigrum, Terra japonica, wordt verkregen door extractie met water van het kernhout van Acacia Catechu (Voor- en Achter-Indië, Ceylon) en Acacia Suma (V.-Indië, O.-Afr.). Komt in onregelmatige zwartbruine koeken in den handel, die op de breuk glanzend, dikwijls nog week zijn. De smaak is samentrekkend (looizuur) en zoetachtig. Lost in 2 dl. kokend water op. — 2) Gele C., gambir C., C. pallidum, katagamba, wordt verkregen door extractie met water of damp van de bladeren en jonge scheuten van Uncaria Gambir, een klimplant. Komt in blokjes in den handel, die van buiten roodbruin, van binnen geelachtig en meestal week zijn.

De smaak is samentrekkend bitter, later zoetachtig. De belangrijkste bestanddeelen van beide soorten zijn catechine en catechulooizuur. Ze worden gebruikt voor het verven van katoen en wol, het drukken van katoen en het bezwaren en zwartverven (in verbinding met ijzerzouten) van zijde. De , eigenlijke bruine kleurstof vormt zich pas op den vezel uit het catechine door oxydatie aan de lucht, met bichromaat of met kopersulfaat. Aangezien zich door de behandeling met bichromaat en chroom lak vormt, rekent men C. tot de beitskleurstoffen*.

De kultuur van gele catechu, of Gambir, zooals men meestal zegt, is zeer belangrijk in Ned.-Indië. De industrie van het bereiden van de gambirblokjes wordt vooral door de Chineezen gedreven in den RiouwLingga-Archipel, doch ook op de W. en 0.kust van Sumatra, in W.-Borneo (Sambas), op Banka en Billiton, vaak tezamen met de peperkultuur. In Indië gebruikt men de stof voornamelijk bij het Sirih-kauwen; de rest wordt naar Europa uitgevoerd. De waarde van den uitvoer uit Ned.-Indië bedroeg in 1913 ruim 3 millioen gulden.

< >