Cardānus - of Cardano (Hieronymus, Geronimo), Ital. medicus, wiskundige, astroloog en wijsgeer 1501—1576, eerst prof. in de wiskunde te Milaan, daarna in de medicijnen te Pavia en Bologna. In zijn natuurfilosofie stelt hij twee principes op: een passief, de materie (de 3 koude en vochtige elementen) en een actief, de wereldziel, die het heelal doordringt (warmte en licht). Het wezen der warmte bestaat in beweging. Aan de mechanische natuurwetten zijn ook de daemonen, de bovenmenschelijke geesten, onderworpen. — C. bestemt zijn leer alleen voor de wetenden, die noch bedriegen, noch bedrogen worden.
De groote menigte (bedriegers, bedrogenen of beide tegelijk) moeten door staat en kerk streng in toom gehouden worden. Door zijn werk: Artis magnae seu de regulis algébraicis liber unus heeft C. zeer veel tot de ontwikkeling der algebra bijgedragen. Zijn naam is in ’t bijzonder verbonden aan de oplossing der derdegraadsvergelijking (zie ALGEBRA). De z.g. „formule van Cardanus”:
voor den wortel der derdegraadsvergelijking x3+ px + q = 0 is echter misschien niet aan C., maar aan zijn mededinger Tartaglia* te danken. Toch heeft C. ongetwijfeld zelfstandig de wortels der derdegraadsvergelijking bestudeerd. C. werkte reeds met imaginaire* grootheden hoewel hij zelf ze meer merkwaardig dan nuttig vond. Op het gebied der werktuigkunde is hij de uitvinder van den z.g. Cardanischen ring, het kruisscharnier, dat hij het eerst voor het ophangen van het scheepscompas gebruikte.
