Boekdrukkunst (typographie)

betekenis & definitie

Boekdrukkunst (typographie) - een hoogdrukprocédé ter mechanische vermenigvuldiging van geschriften door middel van afzonderl. letterteekens, die tot woorden, bladzijden en vellen (den drukvorm*) worden gerangschikt en vervolgens in een toestel, pers geheeten, met kleurstof (inkt) worden bestreken en op papier worden overgebracht. De b. eischt de onmiddellijke samenwerking van zetter en drukker. De eerste rangschikt de losse letterteekens tot woorden, enz.; deze teekens bevinden zich in een langwerpig vierkante, 3 c.M. diepe kast, die door tusschenschotjes in een groot aantal bakjes is afgedeeld en worden door den zetter in den zethaak naast elkaar geplaatst, totdat een regel is verkregen; het aldus gezette wordt in ijzeren ramen vastgeschroefd (opgekooid) en bij de gewone drukpersen op een horizont, plaat of tafel gelegd, die, als de pers in beweging wordt gesteld, gedurig heen en weer (van het voorgedeelte der pers naar achteren en terug) wordt geschoven of gereden; het zetsel, thans de drukvorm geheeten, komt bij dat heen en weer schuiven eerst in aanraking met inktrollen, die den vorm even aanraken, voldoende om de koppen der letters met een dun laagje inkt te bestrijken, en gaat onmiddellijk daarop onder een cylinder door, die op het oogenblik, dat de vorm onder hem doorgaat, ronddraait, het te bedrukken papier meevoerende en op den vorm drukkende, zoodat de inktlaag van den vorm op het papier wordt overgebracht; het bedrukte vel papier wordt, na de rondvoering, door den cylinder losgelaten en door een waaier opgevangen, die het uitgespreid houdt, zich voorover buigt en het vallen laat; de met den vorm beladen tafel keert intusschen op haar weg terug en de verrichting herhaalt zich op dezelfde wijze. Zie: DRUKTECHNIEK, LETTERTEEKENS, LETTERZETTEN en UITVINDING DER BOEKDRUKKUNST.