Barentsz (dirck)

betekenis & definitie

Barentsz (dirck) - Barentsz, ook Barendsz (Dirck), Noord-Ned. schider, geb. 1534 te Amsterdam, overl. aldaar 1592. B. was een leerling van zijn vader Barent Dircksz gen. Doove Barent. 1555 trok hij naar Italië en werkte op 't atelier van Titiaan, wiens portret hij heeft geschilderd. Hij schijnt een man van de wereld geweest te zijn, kende bovendien Latijn en was een groot liefhebber van muziek, eigenschappen en kundigheden, die hem in den omgang te pas kwamen. Hij was dan ook bevriend met vele bekende mannen van zijn tijd. Philips Marnix leerde hem in Italië kennen en zocht hem op te Amsterdam. Hij correspondeerde met Dominicus Lampsonius. In 1562 keerde hij naar Amsterdam terug. Als portretschilder kreeg hij belangrijke bestellingen. Van 1564 af schilderde hij verschillende schuttersstukken (in 's Rijksmuseum zijn er vier). Deze stukken zijn reeds door hun koloriet en compositie merkwaardig. De invloed der Venetiaansche schilders is duidelijk genoeg en daardoor heeft B.'s werk een bijzondere beteekenis op dit gebied. Op B.’s schutterstukken vindt men voor ’t eerst die door een algemeenen toon beheerschte eenheid, die op de andere corporatiestukken (vgl. Corn. Anthonissens en Dirck Jacobsz) nog ontbreekt. Aan den anderen kant is zijn teekening gemeenlijk minder scherp naturalistisch; er is iets van een vreemde manier in te bespeuren, die weleens moet schadeloos stellen voor een gemis aan ernstige studie van het leven. Dit blijkt nog sterker bij zijn portretten van enkele personen. Zijn historiestukken en bijbelsche voorstellingen werden wel geroemd, doch slechts de voorstellingen uit ’t leven der Hl. Maagd (groot triptiek te Gouda, museum) zijn overgebleven (in slechten toestand). In 1587 bij den intocht van Leicester werkte B. mee aan een eerepoort en veel van zijn teekeningen zijn door plaatsnijders van zijn tijd gegraveerd (Goltzius, Collaert, Harmen en J. Muller, Sadeler, Matham e.a.m.). Litt. in Thieme-Becker’s Künstler-lexikon; A. Riegl, Das holländische Gruppenporträt.