Astrolabium - of astronomische ring. Oorspronkelijk de eenvoudigste, reeds van Hipparchus afkomstige, vorm der armillair-sfeer. Een vizierstang is draaibaar in het vlak van een verdeelden cirkel, die voor de meting van een Azimuth horizontaal wordt gehouden, en dien men voor een hoogtemeting aan een ringetje laat hangen.
Bij de groote zeevaarders der 15e en 16e eeuw was het a. algemeen in gebruik. Het instrument werd gaandeweg meer samengesteld, en diende ook voor de oplossing van allerlei vraagstukken der sferische sterrekunde. Zie STERREKUNDIGE INSTRUMENTEN.