Antenne - draad, resp. systeem van draden, waarin electrische trillingen worden opgewekt, en dienende tot het uitzenden en opvangen van electrische golven bij de draadlooze telegraphie. Tot het opwekken der electrische trillingen is de a. verbonden met een systeem, waarin deze plaats hebben. De gunstigste werking wordt bereikt, wanneer de trillingstijd van dit systeem overeenstemt met dien van de trillingen der a., dus wanneer er resonantie tusschen beide systemen is. De door eene a. uitgestraalde energie is onafhankelijk van hare lengte, doch is evenredig met de tweede macht van de stroomamplitudo, dus, bij gelijke spanningsamplitndo, ook van de capaciteit.
Anderzijds neemt hiermede echter de demping toe, waardoor het systeem minder scherp op eene bepaalde golflengte kan worden afgestemd. — Bestaat de a. uit één draad, dan is deze doorgaans verticaal opgesteld (soms ook horizontaal). Teneinde de capaciteit der a. te vergrooten, wordt vaak van een groot aantal draden gebruik gemaakt, die te zamen op het oppervlak van een verticalen cylinder, of wel van eene pyramide of kegel met verticale as en naar beneden gekeerden top gelegen zijn (kooi-antenne). — Gebruikelijke constructies zijn verder: scherm vormige a. (1 mast); driehoekvorm met top omlaag en bovenzijde bestaande uit hor. draad tusschen 2 masten, dakvormige a. (2 masten); T-vormige a. (2 masten) wordt vooral op schepen toegepast; omgekeerdepyramidevormige a. (4 masten.) — Voor de masten wordt bij voorkeur hout gebezigd; voor zeer hooge a.’s zijn geconstrueerd-ijzeren torens noodig. Goede isolatie der a.-draden is van zeer groot belang; als isolatoren komen eboniet, porcelein en glas in aanmerking. Voor de geleiddraden worden in elkaar gedraaide dunne bronsdraden gebezigd. — Voor het oprichten van a.’s voor verplaatsbare stations dienen uitschuifbare buizen of aan elkaar passende bamboestokken, ook wel ballons en vliegers. — Bij het oorspronkelijke systeem van Marconi bestaat de a. uit twee deelen, die voorzien zijn van electroden, waartusschen eene electrische vonk kan overspringen; het onderste deel is met de aarde geleidend verbonden, het andere bestaat uit een hoogen verticalen draad resp. systeem van draden. De beide electroden zijn verbonden met de polen van een inductorium of wisselstroomtransformator. Bij het systeem van Braun-Slaby is de a niet met de aarde verbonden, ze bestaat uit twee deelen, het eene bestaat uit een hoogen verticalen draad resp. systeem van draden, terwijl het andere óf bestaat uit een condensator (het z.g. tegengewicht) óf uit een langen horizontalen draad van omstreeks dezelfde lengte als het verticale deel der a. Tusschen beide deelen in is de a., hetzij direct, hetzij inductief, gekoppeld aan een systeem, waarin electrische trillingen kunnen worden opgewekt. Naarmate deze koppeling losser is, wordt de hoeveelheid uitgestraalde energie relatief kleiner, doch tevens de demping, dus des te beter kan het systeem op een ander worden afgestemd. — De a., die dient om electrische golven op te vangen, was oorspronkelijk direct met den detector verbonden, en deze weer met de aarde. Beter is het evenwel, den detector in een afzonderlijken stroomkring te plaatsen, die inductief gekoppeld is met de opvang-a., en daarmede in resonantie is. — Horizontale a., aan de uiteinden met de aarde verbonden, heeft men gebezigd om te trachten, naar bepaalde richtingen seinen te geven; de electrische golven bewegen zich daarbij langs de oppervlakte der aarde.
Echter is op deze wijze nog geen definitief resultaat verkregen. In het algemeen stralen de a.’s in alle richtingen uit en kan daarmede uit alle richtingen opgevangen worden. Er zijn ook z.g.n. gerichte a.’s, welke in bepaalde richting een maximum werking vertoonen: — Geknikte a. (Marconi), een draad of bundel parallelle draden voert eerst omhoog, buigt dan rechthoekig om en is verder horizontaal. Uitstraling en ontvangst is het grootste in de richting, welke van het hor. gedeelte is afgekeerd. — Dubbele a. (Artom), in driehoekvorm met een der zijden hor. langs den grond. De driehoeken liggen in verticale vlakken, welke elkaar loodrecht kruisen en worden op bijz. wijze gelijktijdig van uit eenzelfden oscilatieketen geïnduceerd. Uitstr. en ontv. is het grootst in twee, naar willekeur te wijzigen richtingen, welke in eikaars verlengde liggen. — Gelijktijdig gebruik van 3 a 5 verticale a.’s (Braun) op hoekpunten van regelm. gelijkzijdig figuur. De phase van de uitgestraalde golven is in de a.’s t. o. v. elkaar verschoven, zoodat zij eikaars werking in bepaalde richtingen opheffen. Uitstr. kan in ééne naar willekeur te kiezen richting geschieden.
