scheppend-geestelijke bezigheid van individuen en groepen met het doel op methodische, systematische en verifieerbare wijze nieuwe inzichten te verwerven. Onderscheid kan worden gemaakt naar fundamenteel onderzoek (om zichzelfs wil), toegepast onderzoek (met als doel praktische toepassing van vondsten) en ontwikkelingsonderzoek (doelgerichte evaluatie en toepassing van researchresultaten).
Natuurwetenschappelijk onderzoek wordt ook research genoemd, natuurwetenschappen, sociale wetenschappen.Bij elke vorm van wetenschappelijk onderzoek moet men bedacht zijn op de theoretische en ethische vooronderstellingen. De theoretische vooronderstellingen zijn van logische en empirische aard. Men kan namelijk een meer of minder strenge vorm van logica gebruiken. Op zichzelf is men daarin op grond van het door Carnap voor het eerst geformuleerde tolerantieprincipe in de logica vrij. Alleen mag men dan zijn ‘tegenstanders’ niet met een strengere vorm van logica bestrijden dan die men zichzelf veroorlooft. Ook wat de empirische vooronderstellingen betreft kan men meer of minder streng zijn.
In de ethiek moet men b.v. een beroep doen op ethische intuïties, die men in de natuurwetenschappen kan ontberen. In de godsdienstfilosofie zal men een beroep doen op godsdienstige ervaring, die men elders niet gebruikt (ook niet in de zuiver beschrijvende en verklarende godsdienstwetenschap) enz. Wat de ethische vooronderstellingen van de diverse wetenschappen betreft: waardevrij.
LITT. H.G.Hubbeling, Language, logic and criterion (1971).
