[→Lat. silex, kiezel], o., symbool Si, chemisch element.
(e) Silicium hoort thuis in de 4B-groep van het periodiek systeem en heeft buiten de elektronenconfiguratie van het edelgas neon nog twee 3sen twee 3p-elektronen: hierdoor moet men de valenties 2+ en 4+ verwachten. In het algemeen treft men silicium in verbindingen 4+ of vierwaardig covalent aan (Si02 en SiH4). Slechts één verbinding met tweewaardig silicium is bekend, nl. SiO. In de natuur gevonden silicium bestaat uit drie niet-radioactieve isotopen 28 (92,21 %), 29 (4,70 %) en 30 (3,09 %). Daarnaast kent men nog de radioactieve isotopen 25, 26, 27, 31 en 32 die alle synthetisch zijn gemaakt.
De vorming van ketens en ringen van atomen, die kenmerkend zijn voor koolstof, wordt in iets mindere mate ook bij silicium aangetroffen, m.n. in de waterstofverbindingen. Hier constateert men ook de overgang van zuurvormend oxide naar basevormend oxide. Silicium is voor het eerst zuiver bereid en als element beschreven in 1824 door J.J. Berzelius. Het zuivere silicum is een harde donkergrijze stof met een metaalglans.
Silicium is met zuurstof een van de hoofdbestanddelen van de aardkorst. Het komt niet in vrije toestand voor in de natuur, maar als siliciumdioxide (Si02) en →silicaten. Zand, kwarts, kiezel, steen, bergkristal, amethist, opaal (waterhoudend) en agaat (watervrij) zijn verschillende vormen van Si02. Silicium kan worden verkregen door natriumfluorsilicaat te verhitten met natrium of door inwerking van siliciumfluoride op natrium, of door zinkdamp bij 1000 °C samen te brengen met siliciumtetrachloride (SiCl4). Hieruit ontstaat het zuiverste produkt. Kristallen van silicium zijn kubisch, zwart en sterk glanzend.
Silicium verdampt door verhitting in een elektrische oven en condenseert in kleine bolletjes. Silicium verbrandt aan de lucht tot Si02. Het wordt gebruikt in halfgeleiders en als basis voor het opdampen van chips en andere geïntegreerde schakelingen.
