in Nederland opheffing door een rechterlijk vonnis van een tijdens het huwelijk bestaande algehele of beperkte gemeenschap van goederen. Vóór 1957, toen de gehuwde vrouw nog handelingsonbekwaam was, kon zij zich tegen financieel wangedrag van haar man beschermen door scheiding van goederen te vorderen.
Na 1957 kregen beide echtgenoten het recht om opheffing van de gemeenschap te vragen indien de ander door lichtvaardig schulden te maken of door verspilling van de gemeenschapsgoederen de aan beiden toebehorende gemeenschap nodeloos in de waagschaal stelt. Het is een veiligstelling van beider gelijkwaardige belangen bij dit vermogen, dat verhaalsobject is voor de schulden die beiden kunnen maken. Verder is scheiding van goederen het gevolg van scheiding van tafel en bed. In België is scheiding van goederen sinds de wet van 14.7.1976 mogelijk ten gevolge van een vonnis dat door ieder der echtgenoten kan worden gevorderd wanneer de instandhouding van het tussen de echtgenoten bestaande stelsel de belangen van de eisende echtgenoot in gevaar brengt, verder ten gevolge van het definitief worden van de scheiding van tafel en bed. De wettelijke regeling van de scheiding is in elk van deze gevallen dezelfde als voor de bedongen scheiding bij huwelijksvoorwaarden. Zie huwelijksvermogensrecht.
