(kartelde, heeft en is gekarteld),
I. (overg.) 1. kartels aanbrengen in, kerven, inkepen (e): het kartelen van munten; 2. (graveren) greineren; 3. (stukjes boter) opmaken door er groefjes op aan te brengen;
II. (onoverg.) kartels, kerven krijgen: dat leder, die schoenen — gemakkelijk; zich in kartels aftekenen: de kartelende lijn van de duintoppen.
(e) Kartelen is een veel toegepaste bewerking om handgrepen en bedieningsknoppen van gereedschappen en gereedschapsmachines te ruwen. Een kartelijzer of een houder met kartelrollen (geharde stalen rollen met in de omtrek gefreesde groeven) wordt op de draaibank in de beitelhouder geklemd, waarna de rol(len) tegen het draaiende werkstuk gedrukt worden. Hierdoor ontstaan groeven, of kruislingse groeven met piramidevormige puntjes ertussen.
