m. (mv.), familie van baarsachtige vissen (echter ook Gobio-soorten, behorend tot de karperachtigen, worden grondels genoemd).
ⓔ De grondels, Gobiidae, behoren tot de orde ➝baarsachtigen. Het zijn meestal kleine, vaak groepsgewijs, in ondiepe kustwateren levende vissen. Zij zijn gewoonlijk langwerpig rolrond met twee rugvinnen en tot een zuignap vergroeide, vrij vooraan liggende buikvinnen, al komen buiten Noordwest-Europa afwijkingen op dit patroon voor. Van de 15 soorten vermeld van Noordwest-Europa, komen er langs de Ned.-Belg. kust minstens zes voor:
1. glasgrondel (Aphya minuta), tot 6 cm, vrij zeldzaam, afwijkend van andere door de dunne, haast onzichtbare schubben en het doorschijnende lichaam;
2. zwarte grondel (Gobius niger), tot 17 cm, pas recent van Nederland vermeld, vrij donker gekleurd (vooral kop en rug) en met twee nagenoeg verbonden rugvinnen;
3. brakwatergrondel (Pomatoschistus microps), tot 5 cm, een zeer algemene soort, die ook brakwater bewoont, met duidelijk gescheiden rugvinnen;
4. gevlekte (ook wel kleurige of noorse) grondel (P. pictus), tot ruim 5 cm, een zeldzame, recentelijk in Nederland vermelde soort, met slechts korte ruimte tussen de rugvinnen;
5. Lozano’s grondel (P. lozanoi), tot 7-8 cm, ook wel beschouwd als een ondersoort van P. minutus;
6. dikkopje (P. minutus), tot ruim 9 cm, vrij veelvuldig langs de Ned.-Belg. kust, maar vaak verward met P. lozanoi, met korte tussenruimte tussen de rugvinnen. Ruthesparr’s grondel (Gobiusculus flavescens) is vermeld (1888) van de Zuiderzee, maar sindsdien nooit meer aangetroffen. Al deze soorten bewonen de westkust van Europa, van Noorwegen tot Spanje of Marokko, de Middellandse Zee, en sommige de Zwarte Zee. Zij voeden zich met plankton.
De grondels zijn vooral rijk vertegenwoordigd in tropische gebieden, en omvatten in totaal wellicht ca. 1000 soorten, waaronder ook enkele blinde grottenvormen. De riviergrondel behoort tot de familie karperachtigen.
