v. (-s), een machine waarop met frezen verspanende bewerkingen uitgevoerd worden. De freesmachine is een veel toegepast verspanend gereedschapswerktuig voor het aanbrengen van vlakken, spiebanen, geprofileerde sleuven in werkstukken en het vervaardigen van tandwielen, rondsels, nokken, heugels enz.
De horizontale freesmachine bestaat uit een verticale kolom die een geheel vormt met de voetplaat en aan de bovenzijde een verstelbare steunarm heeft (daarin horizontaal de hoofdspil ondergebracht) waaraan de frees wordt bevestigd. Om doorbuiging bij zwaar freeswerk te voorkomen, kan de steunarm door middel van steunberen op het frame af gesteund worden. De tafel waarop het werkstuk is opgespannen kan verticaal verplaatst worden, terwijl een, soms draaibare, slede of spanplaat, de horizontale verplaatsing van het werkstuk mogelijk maakt. Motor en instelbare tandwielaandrijving zijn in de kolom ondergebracht.
De verticale freesmachine is nagenoeg gelijk aan de horizontale machine, alleen is de frees in een verticale hoofdspil bevestigd. Bij beide typen machines bestaan er uitvoeringen waarbij de freeskop zwenkbaar is uitgevoerd en de frees schuin ten opzichte van het werkstuk ingesteld kan worden.
De machines waarbij de tafel in de drie onderling loodrechte richtingen beweegbaar is en schuin instelbaar ten opzichte van het horizontale vlak, noemt men in het algemeen universele freesmachines. Er zijn speciale freesmachines, zoals portaalfreesmachines, matrijzenfreesmachines, continu freesmachines en gereedschapsfreesmachines, al naar gelang het doel waarvoor zij gebruikt worden.
