[Lat. explorare, onderzoeken], v. (-s), het onderzoek naar afzetting van een delfstof met het doel na te gaan of deze met winst ontgonnen zal kunnen worden.
De eigenlijke exploratie wordt voorafgegaan door de prospectie of opsporing van de delfstoffen, d.i. het aantonen van de aanwezigheid ervan, steunend ofwel op oppervlakkige vondsten, ofwel op boringen, waarvan het aantal, de inplanting en de diepte bepaald worden door de geologische structuur van het gebied en van zijn ondergrond.
De eigenlijke exploratie van een aangetoonde afzetting steunt op een aantal boringen die op de vindplaats geconcentreerd worden. Dit aantal zal des te groter zijn naargelang de afzetting meer onregelmatig is wat betreft afmetingen en gehalte. Soms is het zelfs nodig exploratieschachten of -galerijen te delven om representatieve monsters te kunnen verzamelen van het hele ertslichaam. De uitslagen van die verkenningen worden verklaard in het licht van de kennis die men over de structuur en de genese van de afzetting bezit. De monsters worden niet alleen scheikundig onderzocht naar hun gehalte aan nuttige bestanddelen, doch ook mineralogisch en microscopisch, met het oog op de behandelingsen concentratiemogelijkheden. Men tracht zich op die wijze een zo nauwkeurig mogelijk beeld te vormen niet alleen van de totale hoeveelheid nuttige metalen of delfstoffen die in de afzetting aanwezig zijn, maar meer bepaald van de werkelijk terugwinbare hoeveelheden, rekening houdend met de spreiding in de ruimte, de schommelingen van de metaalgehaltes en de winningsen extractieverliezen. Bij deze ‘kubicatie’ van de afzetting spreekt men dikwijls van ‘zekere’ voorraden, die langs vier zijden ontsloten zijn, van ‘waarschijnlijke’ voorraden, die slechts langs één, twee of drie zijden ontsloten zijn, en van ‘mogelijke’ voorraden, die niet rechtstreeks ontsloten zijn, maar waarvan de aanwezigheid, steunend op redelijke geologische hypothesen, met grote waarschijnlijkheid verwacht mag worden. De tijd die verloopt tussen het begin van de eerste opsporingsactiviteiten en een commerciële produktie bedraagt 5-10 jaren.
