[Fr., bewind], regeringsvorm in Frankrijk (1795—99) tijdens de Eerste Republiek, laatste fase van de Franse Revolutie. Het Directoire werd ingesteld bij de Constitutie van sept. 1795 (jaar 111), waarbij het de uitvoerende macht kreeg opgedragen.
Het werd gekozen door het Wetgevend Lichaam (Raad der Ouden en Raad der Vijfhonderd) en bestond uit vijf directeuren. De volksvertegenwoordiging verving jaarlijks een van de leden. De ministers waren verantwoording schuldig aan het Directoire, dat echter geen invloed had op de wetgevende macht. De gehele periode van het Directoire werd gekenmerkt door: een voortdurende toestand van oorlog met het buitenland (zie Coalitieoorlogen), waardoor de legerleiding (m.n. Napoleon Bonaparte) grote invloed kreeg op het regeringsbeleid; in het binnenland agitatie van extreme groeperingen (jacobijnen en royalisten).; financiële en economische crises (zie assignaat); corruptie op grote schaal.Het eerste Directoire, waarin o.a. Rewbell, L.N.
Carnot en P.F.-Barras zitting hadden, was gematigd burgerlijk georiënteerd. In sept. 1797 voorkwam het Directoire zijn afzetting, na een proroyalistische verkiezingsuitslag, door het plegen van de staatsgreep van 18 fructidor jaar v; Napoleon steunde deze staatsgreep vanuit Italië. Het tweede Directoire voerde een politiek van eigenmachtige hervormingen, o.a. op het gebied van binnenlands bestuur, belastingen, onderwijs en financiën (tiërcering van de staatsschuld). De verkiezingen van 1799 leverden echter, o.m. wegens de onvrede bij de bevolking over de tot dan toe bereikte hervormingen, een grote overwinning voor de jacobijnen op.
Zowel jacobijnen als royalisten oefenden een toenemende druk op de regering uit. Het derde Directoire, dat gevormd was na de verkiezingen van 1799 en waarin o.a. Siéyès zitting had, trachtte, uit angst voor een terugkeer van de chaotische toestanden uit de beginjaren van de Franse Revolutie, de politiek van de jaren 1797—99 voort te zetten. Siéyès, die een autoritaire regeringsvorm als enige oplossing voor deze toestand zag, intrigeerde daarop met Napoleon, hetgeen op 18 brumaire jaar vin (9.11.1799) tot een staatsgreep leidde, die een einde maakte aan het Directoire. In dec. werd het Consulaat ingesteld.
LITT. G.Lefebvre, Le Directoire (3e dr. 1958).
