(bepaalde, heeft bepaald),
1. (weinig gebruikelijk) met palen afzetten, omzetten;
2. vaststellen, als regel geven voor, voorschrijven: een tijd bepalen; de wet bepaalt, dat enz.;
3. door waarneming en redenering vaststellen, nauwkeurig aangeven: de oorsprong en de betekenis van een woord bepalen; de baan en omloopsnelheid van een planeet bepalen; het is moeilijk de waarde daarvan te
4. (fig.) binnen zekere grenzen beperken: zijn wensen bij het nodige bepalen; zich tot of bij: ik bepaal mij tot hetgeen zoeven gebeurd is;
5. vastleggen aan, niet doen afwijken van: zijn aandacht bij zijn werk bepalen;
6. oorzaak zijn dat iets zo is of wordt als het is of wordt, beslissen: allerlei kleinigheden kunnen de uitslag van de verkiezingen de luchtdruk bepaalt de barometerstand;
7. (taalk.) als bepaling dienen bij of voor.
