Onze Taal Woordpost

Genootschap Onze Taal (2020)

Gepubliceerd op 25-01-2021

gesjeesd

betekenis & definitie

voortijdig gestopt; mislukt (als student)

uitspraak
[guh-sjeest]

citaat
"Sykes was het soort bonte vogel waar het Foreign Office er nogal wat van had rondlopen. Na gesjeesd te zijn als student begon de edelman aan een avontuurlijk leven, waarbij hij onder meer veel reisde door het Midden-Oosten."
Bron: Paul van der Steen, Trouw, 16 mei 2016)

woordfeit
Een gesjeesde student is een (vrijwel alleen in Nederland gebruikte) aanduiding voor iemand die zijn studie niet heeft afgemaakt. Sjezen is een woord uit de negentiende-eeuwse studententaal voor 'er halsoverkop vandoor gaan, snel de universiteit verlaten'. Het is een afleiding van sjees 'licht, tweewielig voertuigje': in die tijd was een sjees het snelste vervoermiddel dat algemeen voorhanden was; ook studenten werden er vaak op gesignaleerd.
Sjees komt van het Franse chaise in de betekenis 'koets': dat is een verkorting van chaise roulante, dat letterlijk 'rollende stoel' betekent. Chaise 'stoel' zelf gaat terug op het Latijnse cathedra 'zetel'.
Tegenwoordig kennen we sjezen vooral in de betekenis 'snel rijden, snel lopen'.