republiek aan de westkust van Afrika tussen Senegal en Guinea, 36125 km2. Hoofdstad: Bissao.
BEVOLKING De bevolking bedroeg in 1979 ca. 0,8 mln. Guinee-Bissao heeft een snel groeiend inwonertal dank zij een groot geboortenoverschot (geboorten- en sterftecoëfficiënt van resp. 40,1 en 25,1 %c voor 1970-75). De gemiddelde verwachte levensduur bij de geboorte bedraagt 37 jaar voor de mannen en 40,1 jaar voor de vrouwen.
ECONOMIE De landbouw is de belangrijkste activiteit. Rijst en grondnoten zijn de twee belangrijkste gewassen. De geringe uitvoer bestaat geheel uit landbouwprodukten (grotendeels grondnoten). Guinee-Bissao vertoont alle kenmerken van een arm ontwikkelingsland, met o.m. een jaarlijks gemiddeld inkomen van nauwelijks $ 200.
POLITIEK Guinee-Bissao werd in de 19e eeuw door de Portugezen gekoloniseerd. In de jaren vijftig van de 20e eeuw begonnen zich kleine nationalistische groepen te vormen. In 1956 werd de Partido Africano de Indepédencia da Guiné e Cabo Verde (PAIGC) opgericht. In het begin van de jaren zestig braken gevechten uit en in 1968 beheerste de PAIGC al meer dan 70 % van het gebied. In 1973 werd in het toen al bevrijde deel van Guinee-Bissao een Nationale Vergadering gekozen en in sept. werd de republiek Guinee-Bissao uitgeroepen. De republiek werd zeer snel door meer dan 90 landen erkend.
De VN erkenden Guinee-Bissao als een zelfstandige staat in 1973. Na de staatsgreep in Portugal in april 1974 werd een wapenstilstand in acht genomen. Op 13.5.1974 gaf de PAIGC in Algiers een verklaring uit waarin aan de nieuwe Portugese regering onderhandelingen werden voorgesteld. Voorwaarde hiervoor was de erkenning van Portugal van de republiek Guinee-Bissao en van het recht op zelfbeschikking van de bevolking van Guinee-Bissao, de Kaapverdische Eilanden, Angola en Mozambique. De onderhandelingen tussen de regeringen van Guinee-Bissao en Portugal leidden tot de erkenning van de republiek Guinee-Bissao in sept. 1974. De regering van Guinee-Bissao heeft verschillende maatregelen voorgesteld om de relaties met Portugal te regelen.
Zij legde de basis voor een socialistische staat en knoopte met andere landen vriendschappelijke relaties aan, m.n. met Afrikaanse landen en de USSR. De regering voert een politiek van decentralisatie. Het land is verdeeld in acht regio’s, die zijn onderverdeeld in sectoren. Van 19-29.12.1976 zijn in Guinee-Bissao voor het eerst algemene verkiezingen gehouden. Er moesten leden voor regionale raden gekozen worden uit kandidatenlijsten die door de PAIGC waren samengesteld. De gekozen regionale raden kwamen in de plaats van de in 1973 gevormde Nationale Vergadering.
Ofschoon Guinee-Bissao en de Kaapverdische Eilanden constitutioneel aparte staten zijn, staan ze onder toezicht van de PAIGC. Het aanvankelijke doel was om beide landen tot een eenheid te brengen. Het derde PAiGC-congres in nov. 1977 besloot nog om het proces van eenwording voort te zetten.
Op 14.11.1980 nam echter een hoofdzakelijk uit officieren bestaande Raad van de Revolutie onder voorzitterschap van premier Joao Bernardo Vieira de macht in Guinee-Bissao over. President Luis Cabral werd afgezet. De nieuwe Raad van de Revolutie bestaat alleen uit zwarte Guinezen. De tot de kleurlingen gerekende Kaapverdianen, die onder president Cabral nog een overheersende rol speelden, maakten geen deel uit van de Raad. Aanleiding tot de staatsgreep was de zeer omstreden aanvaarding in nov. 1980 van een nieuwe grondwet, die de bevoegdheden van de president drastisch uitbreidde ten koste van die van de premier. Krachtens de nieuwe grondwet zou Luis Cabral behalve staatshoofd ook regeringsleider worden. Ook werd in de nieuwe grondwet de eenwording met de Kaapverdische Eilanden expliciet genoemd.
Vieira leek daarentegen aan te sturen op een complete breuk met de Kaapverdische Eilanden en met de PAIGC, de partij die in beide landen aan de macht is.
Het nieuwe regime in Guinee-Bissao werd op 15.11.1980 als eerste erkend door het buurland Guinea. De relatie tussen beide landen was overigens sinds begin 1980 verslechterd. Het geschil ging om de olie-exploratie in een betwist zeegebied op de grens van beide landen ter hoogte van de Bissagos Eilanden. Het gebied was eenzijdig door Guinea geannexeerd zonder dat de toenmalige Portugese koloniale autoriteiten daarop hadden gereageerd.
