v. (-en), ontbinding van het huwelijk door rechterlijk vonnis op bij de wet omschreven gronden.
© Sinds het begin van de jaren zestig is het aantal echtscheidingen in Nederland voortdurend gestegen. Na het inwerking treden van de nieuwe echtscheidingswet op 1.1.1971, waardoor echtscheiding aanzienlijk vergemakkelijkt werd, is het aantal explosief gestegen (tabel 1). Het aantal scheidingen van tafel en bed daalde tot een verwaarloosbaar percentage, sedert 1975 constant op 0,1 per 1000 huwelijken. De stijging van het aantal echtscheidingen wordt o.a. verklaard uit de toegenomen maatschappelijke aanvaarding van het verschijnsel, de toegenomen mogelijkheden voor de (gescheiden) vrouw om zelf in haar levensonderhoud te voorzien, de mogelijkheid een beroep te doen op de sociale voorzieningen, en de toegenomen ontkerkelijking. Door de regeling van de pensioenen, waarbij de gescheiden vrouw recht bleef behouden op een deel (evenredig aan het aantal huwelijksjaren) van het pensioen van haar ex-echtgenoot ontstond er een abrupte stijging van het aantal echtscheidingen van echtparen die langer dan 20 jaar getrouwd waren geweest (tabel 2). Een opmerkelijke ontwikkeling is, dat het aantal minderjarige kinderen geen invloed meer heeft op de echtscheidingskans. Uitgesplitst naar kindertal komen de door echtscheiding beëindigde huwelijken vrijwel overeen met de huwelijken in het algemeen.
Litt. G.P.Hoefnagels, (Niet) trouwen en (niet) scheiden (1976); J.A.M.P.Keijser, Echtscheiding, proces en problemen (1978).
Ook in België is het aantal echtscheidingen snel (hoewel niet zo snel als in Nederland) gestegen.
Tabel 1. Aantal echtscheidingen in Nederland (1970-78)
jaar aantal echtscheidingen absoluut per 1000 huwelijken
1970 10317 3,3
1971 11572 3,6
1972 14938 4,6
1973 17913 5,5
1974 19167 5,8
1975 20093 6,0
1976 20491 6,1
1977 21483 6,3
1978 22257 6,5
Bron: CBS Tabel 2. Aandeel van de echtscheidingen na een huwelijk van meer dan 20 jaar in het totaal aantal echtscheidingen in Nederland (1963-78)
jaar aandeel van echtscheidingen na ten minste 20-jarig huwelijk op totaal %
1963 15,4
1968 17,6
1972 26,1
1978 21,1
Bron: CBS Tabel 3. Aantal echtscheidingen in België (196078)
jaar aantal
1960 4589
1965 5520
1970 6403
1972 7832
1973 8336
1974 10133
1975 10977
1976 12665
1977 12867
1978 13645
Bron: CBS Op 1.2.1976 werd een nieuwe wet van kracht die bepaalt dat een huwelijk kan worden ontbonden na een langdurige feitelijke scheiding (10 jaar).
Litt. G.Baeteman e.a., Het echtscheidingsrecht in België na de hervorming 1974-75 (1978).
