Nieuwe Woorden Netwerk

Redactie Ensie (2020)

Gepubliceerd op 04-01-2023

Basisinkomen

betekenis & definitie

Een basisinkomen is een maandelijks bedrag dat iedereen krijgt en dat voldoende is om sober van te leven, zonder dat daar een verplichting tegenover staat en ongeacht zijn inkomen, vermogen of de samenstelling van zijn huishouden.

Het basisinkomen zou belangrijke economische en sociale problemen oplossen en de sociale zekerheid toekomstbestendig maken, wat het een van de beste ideeën ooit maakt. Het verhaal lijkt echter radicaal in te gaan tegen diep verankerde normen en waarden, dat vele een mening hebben voordat ze de werkelijke implicaties van het idee tot zich hebben laten doordringen. (Zie Systeemcrisis)

Het nieuwe systeem vervangt bestaande uitkeringen, toeslagen, heffingskortingen en aftrekposten. Een heel nieuw systeem van belastingen en sociale zekerheid wordt daardoor gecreëerd. Er zijn verschillende keuzes die gemaakt kunnen worden met betrekking tot de invoering van het systeem. Hoe dan ook betaalbaar is het zeker, tevens omdat er sterke aanwijzingen zijn dat een basisinkomen besparingen oplevert op andere gedeeltes van de begroting: zorg, welzijn en justitie. Het geld is aanwezig; het is puur een verdelingsvraagstuk. Hoe de verdeling uitpakt hangt helemaal af van de inrichting en financiering van het systeem. Kortom: het idee is dan eenvoudig, maar de uitwerking is dit niet.

In plaats van praten over de exacte bestemming lijkt het daarom beter om alvast de goede kant op te bewegen. In de jaren zeventig bestond dit plan al maar was het voor kritische massa onmogelijk om een ingrijpende verandering te bewerkstelligen. Mede dankzij het internet, snelle kennisdeling, kan het idee in een stroomversnelling terechtkomen. Zo heeft de eerste persoon in Nederland een lang jaar een basisinkomen, geheel door crowdfunding via 1%Club. (Zie The Tipping Point).