Tweede of middenfase van de middeleeuwen, lopende van circa 900 tot circa 1250.
Volgens de gangbare historische indeling beginnend rond 950. Een begin rond 900, gelijk met de start van de Ottoonse periode, is voor Fryslân verdedigbaar, wanneer men de veronderstelde start van de grootschalige ontginningen en het ontstaan van de meeste van de vroege hoofddorpen als ijkpunt neemt. Einde van de kerngewesten.
In deze periode stapsgewijs uitbouw van de lokale dijken tot de grootschalige bedijkingen en bewoning buiten de (oude) terpen en, tenslotte, het einde van de terpentijd. Hoofdlijnen van de ruimtelijke inrichting van nagenoeg geheel historisch Fryslân worden nu reeds uitgezet, verdere verkerkelijking, verstening van de kerkgebouwen, stichting van de eerste kloosters, opkomst van de patrilineaire families en de eerste stinzen.