Woordenboek van Neologismen

Marc de Coster (1999)

Gepubliceerd op 08-06-2017

-gate

betekenis & definitie

(Eng.), als suffix om een politiek schandaal aan te duiden. Het begon in 1972 met Water gate, het afluisterschandaal onder het presidentschap van Nixon. Naar analogie hiervan ontstonden midden jaren tachtig termen als Contragate en Irangate, benamingen voor de illegale wapentransactie tussen de VS en Iran, waarbij het ontvangen geld zou zijn doorgesluisd naar de toenmalige contrarevolutionairen in Nicaragua. Er was ook nog Inkathagate, waarbij de Zuid-Afrikaanse inlichtingendienst in een kwaad daglicht kwam te staan omdat deze in het geheim de Inkathabeweging steunde. Toen de romance tussen prins Charles en Camilla Parker Bowles aan het licht kwam, circuleerde in de pers de benaming Camillagate. Dichter bij huis was er in de jaren negentig het schandaal rond voormalig NAVO-secretaris Willy Claes, die zich wegens een smeergeldaffaire genoodzaakt zag af te treden. De pers had het over Willy gate. Eind 1997 kreeg de Amerikaanse president Clinton veel kritiek en mediabelangstelling rond zijn buitenechtelijke affaires. Zippergate (van zipper ‘rits’) werd dit schandaal genoemd.

Want wat nu ‘Irangate’ heet en ‘Contragate’ is toen in werking gezet: toen begon de ‘unmaking’ van Reagans presidentschap. Haagse Post, 07-03-86

Contragate (die naam lijkt het, voornamelijk om fonetische redenen, te winnen van Irangate) is snel bezig de president van het machtigste land ter wereld te reduceren tot een hulpeloze grijsaard. Elsevier, 13-12-86

‘Beursgate’ bereikt met Philips de bovenwereld. NRC Handelsblad, 08-11-97

Hij is niet zomaar een politicus zoals een Europese premier maar de ‘preacher in chief’ die de burgers moet aansporen om hard te werken, de regels te respecteren en buitenechtelijke seks te schuwen. Zippergate weerspiegelt de ziekelijke gespletenheid van de Amerikaanse samenleving tegenover seks. De Morgen, 29-01-98

Of het nu gaat om Zippergate, de malversaties van Berlusconi, de bijbaan van procureur-generaal Steenhuis of de declaraties van de burgemeester van Brunssum, het maatschappelijk debat draait voortdurend om integriteit, een oude waarde die vitaler lijkt dan ooit. HP/De Tijd, 13-02-98

In het verhaal ‘Surigate’ (21-3-1998) schreef Elsevier dat Van Mierlo (D66) er mogelijk belang bij heeft dat de vervolging van Bouterse wordt stopgezet. Elsevier, 11-04-98