NBW

Redactie P.C. Molhuysen en PJ. Blok (1914)

Gepubliceerd op 06-05-2022

Ludeman, johan christophorus

betekenis & definitie

LUDEMAN (Johan Christophorus), geb. te Haarburg bij Hamburg 24 Aug. 1683, overl. te Amsterdam 22 Maart 1757.

Te Jena in de theologie studeerende, leerde hij de geschriften van Paracelsus kennen en door zijn vriend Matthei in de grondbeginselen van de urologie ingewijd, ging hij over tot de studie der geneeskunde. Hij vestigde zich eerst te Hamburg en later te Amsterdam. Eerst 5 Maart 1718 promoveerde hij te Harderwijk op een dissertatie getiteld: Genees- en wijsgerige inwijdingstwistreden overzevenderlei soorten van waterzuchtige ziektens (Amsterdam bij Johannes van Septeren 1728). Ludeman stelde zijn diagnoses door den horoscoop te trekken, daarbij alleen gebruikmakende van den datum, het uur van geboorte en de voornamen van zijn patienten. Ook als uroscopist bezat hij een groote vermaardheid, zoodat tal van hooggeplaatste personen, o.a. de latere paus Clemens XIII, hem kwamen consulteeren.

Veel geld verdienende, gaf hij ook gemakkelijk en schonk hij de Salsburgsche emigranten te Groede een som van 10.000 gulden. Op medisch gebied is van hem, behalve zijne dissertatie nog bekend: Burger Huysschat of heylzaame waarnemingen wegens de nuttigheid, kragten werking derspecerijen etc. ('s Gravenhage 1760 8o.); Konstkabinet van verborgendheden dernatuur. Metgroote moeite en vlijt bijeengesameld door J.C. Ludeman (Amsterdam, 2e druk 1770).

Op astrologisch gebied staan op zijn naam: Spiegel der waereld (Rotterdam 1760); Secrete bijvoegsels ofnoodige sleutel voor de 12 brieven aan meester Franciscus (den Haag 1769); Triumphzaal vanAstrologische voorzeggingen (znd. uitg. of jrt.) (geschreven door F.L. Kersteman); Sleutel op de Triumphzaal (znd. plaats, 1788); Nagelaten brieven, waarin zijn portret (znd. jrt.); De goudmijn van doctor Ludeman (door F.L. Kersteman) Kroonwerk oflaatste Eeuwbazuin; Staatspen; De Hekkesluiter of Vrolijke missive van meester Franciscus aan zijn landgenoot (1792); De Zandlooper van Ludeman (den Haag 1799); Nieuwstijding uit de andere waereld (1768); Kabinet en geluksrad van veele geheime konsten (Amsterdam 1743); Echte sterrevoorzegkundige brieven van den waereldberoemden astrologist J.C. Ludeman (1789); Astrologisch testament of de beste waereld (1775); De Herderstaf, gebruikt tegen de stad Haarburg (1727).

Er bestaat van hem een door een onbekende gegraveerd portret. Een portret is gelithographeerd door C.C.A. Last.

Zie over hem: Gedenkwaardige Levensbeschrijving (door Kersteman); A.D. Schinkel, Geschied- en letterkundige bijdragen (1850); Gulden Winckel 15 Mrt. 1906; Het Leven van F.L. Kersteman (Amsterdam 1792) 168-180; De Philanthrope of menschenvriendVII, No. 130, 28 Maart 1759; NavorscherVI, 102 en 300; VII, 131, 358; Cat v. port. van Fr. Muller; Bijdragen tot de Gesch. der Evang. Luth. kerk in de Nederl. 5e stuk, 1844, en mijn artikel in Janus 1913, 165-191.

de Lint

< >